Kiszone ziarno kukurydzy w żywieniu przeżuwaczy.

Produkcja mleka rozwija się bardzo dynamicznie. Postęp genetyczny sprawił, że potencjał produkcyjny krów bardzo wzrósł na przestrzeni ostatnich lat. Same możliwości produkcyjne to jednak nie wszystko. Sztuka polega na tym, by je właściwie wykorzystać. Nie możliwe jest osiągnięcie wysokiej wydajności mleka i zadowalających przyrostów opasów bydlęcych bez kukurydzy. Roślina ta jest najczęściej stosowana w żywieniu bydła, kóz i owiec w postaci kiszonki z całych roślin ze względu na niski koszt produkcji i łatwość zakiszania. Jednak coraz większym zainteresowaniem cieszy się samo ziarno kukurydzy, jako pasza, zarówno suszone jak i kiszone.

Kiszone ziarno kukurydzy stanowi doskonałą paszę energetyczną dla samic w laktacji. Oczywiście może być stosowane również w żywieniu zwierząt rzeźnych. Jednak należy wcześniej ocenić czy jest to uzasadnione ekonomicznie, bo niestety może mieć negatywny wpływ na ocenę organoleptyczną mięsa. Zbiór ziarna kukurydzy do zakiszenia można rozpocząć już dwa tygodnie wcześniej, niż gdy planuje się jego dosuszanie. Zawiera wtedy około 65-70 % suchej masy. Takie ziarno przed zakiszeniem należy rozdrobnić w celu zniszczenia otoczki szklistej ziarniaków oraz po to, by uwolnić zawartą w nich skrobię. W zależności od procentu suchej masy wskazane jest gniecenie (poniżej 70% s.m.) lub mielenie (powyżej 70% s.m.). Przygotowane w taki sposób ziarno najlepiej zakiszać w rękawie foliowym. Ta metoda zmniejsza straty drogiego surowca kiszonkarskiego a dodatkowo zapewnia bardzo dobrą jakość paszy. Tak jak w przypadku kiszonki z całych roślin nie jest konieczne stosowanie konserwantów, jednak zastosowanie ich zwiększa stabilność tlenową. Bardzo dobry efekt można uzyskać przy zastosowaniu adiuwantów kiszonkarskich opartych na szczepach bakterii kwasu mlekowego i propionowego.

W żywieniu przeżuwaczy kiszone ziarno kukurydzy zapewnia podaż skrobi zarówno tej ulegającej rozkładowi w żwaczu, niezbędnej do syntezy białka mikrobiologicznego jak również skrobi przechodzącej przez przedżołądki do jelita cienkiego tzw. by pass. Jest to cenne źródło energii szczególnie w stadach o bardzo dużej wydajności mlecznej, w których mogą występować krowy o ujemnym bilansie energii po wycieleniu. Dzięki temu można powiedzieć, że skarmianie kiszonego ziarna kukurydzy zmniejsza prawdopodobieństwo wystąpienia ketozy. Ze względu na ograniczony rozkład skrobi sama pasza nie zmniejsza drastycznie odczynu pH w żwaczu. Dzięki temu zmniejsza się prawdopodobieństwo wystąpienia kwasicy metabolicznej.  Krowa w szczycie laktacji może otrzymać w dawce dziennej 8-10 kg kiszonego ziarna kukurydzy. W żywieniu kóz mlecznych można zastosować dawkę od 0,2 do 0,5 kg w zależności od wydajności mlecznej stada. Energia zawarta w 1 kg takiej paszy wynosi około 0,85 JPM (jednostka paszowa produkcji mleka).  Taka ilość pokrywa potrzeby produkcyjne prawie 2 litrów mleka krowiego i trochę ponad 2 litry mleka koziego o zawartości tłuszczu 4%. Z racji, że jest to pasza typowo energetyczna 1 kg kiszonego ziarna o zawartości 70% suchej masy może zapewnić podaż 68 gram BTJE i 54 gram BTJN. Natomiast na wyprodukowanie 1 kg mleka potrzebne jest 48 gram BTJ.  W kiszonym ziarnie kukurydzy przeważa włókno frakcji neutralno detergentowej (NDF), które ma bezpośredni wpływ na smakowitość tej paszy. W żywieniu kóz mlecznych doskonale uzupełnia kiszonkę z lucerny. Warto podkreślić, że samice kóz o najwyższej wydajności są karmione paszami o wysokiej wartości odżywczej, czystymi mikrobiologicznie jak również o doskonałej smakowitości. Zarówno kiszonka z lucerny jak i kiszone ziarno kukurydzy spełniają najwyższe kryteria smakowitości.

BTJ – białko właściwe rzeczywiście trawione w jelicie cienkim,

BTJE i BTJN – wartości przypisane każdej paszy a dotyczące normowania białka

Piotr Łuczak doradca rolny ZD Konin/Kramsk

zdjęcia:www.bukaciarnia.pl, kamilanowakbg.cba.pl, Piotr Łuczak