Zima to trudny czas dla drzew owocowych. Szkody w sadach powodują gryzonie, zwierzyna łowna, silne i długotrwałe mrozy a także duża różnica temperatur dnia i nocy, występująca w czasie obecnej zimy.
Dni słoneczne o temperaturach dodatnich a następnie zimne noce poniżej zera mają niekorzystny wpływ na przezimowanie i zdrowotność drzew. Duża różnica temperatur w ciągu doby powoduje pękanie kory drzew.
Wysoka temperatura i słońce szybko nagrzewają pnie drzew. Wieczorny spadek temperatury poniżej zera powoduje gwałtowne ochłodzenie, kurczenie się i przemarznięcie kory. Szybsze nagrzewanie się kory niż rdzenia pnia prowadzi do pękania kory i powoduje tzw. rany zgorzelinowe. Objawami mrozowego pękania są pionowe rysy na pniach kory, wybrzuszenia, a nawet pionowe szczeliny wzdłuż pnia. Najbardziej narażone na nagrzewanie słoneczne są strony południowe pni. Najbardziej wrażliwe na pękanie kory są jabłonie, śliwy, czereśnie, grusze i wiśnie.
Poniżej zdjęcia przykładowych pęknięć kory z powodu dużych różnic temperatur.
Latem liście chronią drzewa przed słońcem, zimą nie ma takiej osłony, dlatego by uniknąć dużych strat w sadach, późną jesienią (grudzień) należy wybielić pnie roztworem wapna z wodą w stosunku 1:5. Pomalowane na biało pnie odbijają promienie słoneczne, przez co pęknięć jest mniej. Bielenie pni drzew owocowych nie zabezpiecza przed szkodnikami, chociaż pośrednio zabezpiecza przed chorobami. Wapno (rozcieńczone) nie niszczy szkodników wspinających się po pniu ani zarodników grzybów. Malowanie kory wapnem jest zabiegiem wyłącznie zabezpieczającym drzewka przed szkodami mrozowymi, wspomagającym zahartowanie podczas spoczynku zimowego i należy je wykonać jesienią a najpóźniej na początku stycznia. W sadach towarowych można wykonać oprysk mlekiem wapiennym.
Kolejnym dobrym zabezpieczeniem j przed pęknięciami jest owinięcie pni drzew słomą, matami słomianymi, grubym papierem czy tekturą falistą.
Nie należy owijać drzew folią z uwagi na brak przepuszczalności powietrza. Taki zabieg może być przyczyną powstawania uszkodzeń jeszcze większych niż te spowodowane skokami temperatur. Lepszym rozwiązaniem będzie biała agrowłónina.
Jeżeli w trakcie zimy wapno zostało spłukane, należy jak najszybciej ponownie pokryć pnie i nasady gałęzi roztworem mleka wapiennego. Wykonując jesienne bielenie wapnem można użyć gliny lub krowieńca, które zapobiegają szybkiemu spłukiwaniu wapna podczas deszczu.
Powstałe ewentualne uszkodzenia mrozowe należy jak najszybciej zabezpieczyć wykorzystując do tego celu maści ogrodnicze np.: Funaben Eko.
Po wiosennym cięciu drzew należy wykonać oprysk preparatem Topsin 500 S.C. aby nie dopuścić do zakażenia chorobami tj.: rak drzew owocowych czy zgorzel kory.
Ryszard Michalski doradca rolny ZD Konin Sompolno
Zdjęcia: www.sadownictwo.com.pl, www.poradnikogrodniczy.pl
Źródło: Program Ochrony Sadów