Taki właśnie temat miało szkolenie, które odbyło się w dniu 18 czerwca 2019 roku w Gminnym Ośrodku Kultury w Niechanowie zorganizowane przez Powiatowy Zespół Doradztwa Rolniczego nr 5 w Gnieźnie.
Program szkolenia obejmował zagadnienia dotyczące ww. elementów integrowanej ochrony roślin w uprawie ziemniaków (wykładowca: T. Rochowiak – Okręgowa Stacja Chemiczno-Rolnicza w Poznaniu), strączkowych i roślin zbożowych (wykładowca: Ewa Wziętek – gł. specjalista ds. produkcji roślinnej WODR w Poznaniu - rejon nr 5 – Słupca).
Warto – przy tej okazji – powiedzieć nieco więcej na temat pojęcia „integrowana ochrona roślin”, które nie jest pojęciem nowym, ale nie jest także pojęciem zupełnie starym (początki integrowanej ochrony roślin sięgają lat 60. XX wieku). Pierwsza dyrektywa Unii Europejskiej omawiająca problematykę integrowanej produkcji owoców oraz regulująca jej aspekty prawne została wydana w 1991 roku. W Polsce – podobnie jak w UE – integrowana produkcja (IP) oparta na zasadach integrowanej ochrony roślin sięga początków lat 90., a jej założenia merytoryczne opracowano w Instytucie Sadownictwa i Kwiaciarstwa w Skierniewicach. Warto wiedzieć, że przepisy prawne dotyczące Integrowanej Produkcji (IP) zostały zawarte w Ustawie o ochronie roślin z 18 grudnia 2003 r. oraz Rozporządzeniu MRiRW z 24 czerwca 2013 r. W Polsce jednostką koordynującą system IP oraz kontrolującą prawidłowości prowadzenia upraw i wydawania certyfikatów jest PIORiN, czyli Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa.
Jak zatem można zdefiniować ten sposób ochrony roślin przed organizmami szkodliwymi?
Integrowana ochrona roślin (z Wikipedia) – to „sposób ochrony roślin przed organizmami szkodliwymi, polegający na wykorzystaniu wszystkich dostępnych metod ochrony roślin, dający pierwszeństwo metodom niechemicznym, w sposób minimalizujący zagrożenie dla zdrowia ludzi, zwierząt oraz dla środowiska. Tym samym, integrowana ochrona roślin pozwala ograniczyć stosowanie chemicznych środków ochrony roślin do niezbędnego minimum i w ten sposób ograniczyć presję na środowisko naturalne oraz chroni bioróżnorodność środowiska rolniczego”.
Warto też wiedzieć, że określenie „integrowana ochrona roślin” został przyjęty w Polsce na podstawie tłumaczenia terminu z języka angielskiego „Integrated Pest Management” (IPM) i chociaż niezbyt dokładnie odzwierciedla istotę nazewnictwa oryginału – bo oznacza w dosłownym znaczeniu „integrowane zarządzanie agrofagami” – to w istocie rzeczy, na trwałe zapisał się w działaniach dotyczących aspektu zwalczania organizmów szkodliwych. Generalnie, jest to działanie, które jest „odpowiedzią” na wspólne – łączne oddziaływanie wszystkich organizmów szkodliwych występujących w otoczeniu rośliny uprawnej na jej plon. i taka właśnie pozostaje istota integrowanej ochrony roślin – czyli kompleksowe zabiegi „ochroniarskie”, ze szczególnym zwróceniem uwagi na wzajemne powiązania i współoddziaływania. Upraszczając nieco, należy stwierdzić, że „wejście” chemii jest ostatecznością dopiero po niezbyt skutecznych metodach biologicznych, mechanicznych, płodozmianowych, etc. Zatem integrowana ochrona roślin i stosowanie tego sposobu ochrony roślin uprawnych przed organizmami szkodliwymi (agrofagami) wymaga sporej wiedzy o biologii organizmów szkodliwych dla roślin. Wiedza ta jest niezbędna, warunkuje bowiem terminy zwalczania agrofagów z wykorzystaniem naturalnie występujących organizmów pożytecznych w rozumieniu drapieżców i pasożytów organizmów szkodliwych dla roślin uprawnych.
Sądząc po zainteresowaniu (38 uczestników szkolenia), temat integrowanej ochrony roślin był ze wszech miar trafiony i co równie ważne, w spotkaniu tym wzięli udział przede wszystkim „młodzi rolnicy” – beneficjenci działania „Premia dla MR” oraz potencjalnie zainteresowani przystąpieniem do tego działania. Jak wspomniano na wstępie, było to szkolenie powiatowe, kończące się wydaniem stosownych zaświadczeń o uczestnictwie, a zatem ułatwiające też „tematyczne” rozliczanie się z dokumentacji beneficjentów działania „Premia dla MR” tych obecnych, jak też potencjalnych (bezterminowość zaświadczeń).