Informacje do artykułu uzyskano na podstawie wywiadu z producentem (plantatorem), Panem Romanem Przybylskim prowadzącym gospodarstwo rolne w miejscowości Małachowo Wierzbiczany, gmina Witkowo, powiat gnieźnieński.
Pan Roman Przybylski prowadzi działalność rolniczą na powierzchni 26,3 ha użytków rolnych. w płodozmianie występują: zboża jare i ozime, rzepak ozimy, buraki cukrowe i trawy nasienne (kostrzewa łąkowa), która będzie bohaterem artykułu. Produkcją traw nasiennych rolnik zajmuje się od 20 lat. Ostatnie lata to właśnie kostrzewa łąkowa, odmiana Pasja.
Jest to odmiana pastewna średniowczesna, wymaga gleby żyznej, nie zwięzłej i lekko wilgotne. Nie toleruje suszy. Wymagane pH to 5,5 - 6,5-takie jest w danym gospodarstwie. Ponadto wymagana jest izolacja przestrzenna od 100 do 200 metrów w zależności od kategorii kwalifikatu i przerwa minimalna 2 lata w uprawie traw. Zbierana na przełomie III dekady czerwca i I dekady lipca.
W gospodarstwie uprawiana jest corocznie na powierzchni dwóch hektarów. Przeważnie po pszenicy ozimej, po podorywce i orce zimowej jako wsiewka w jęczmień jary. Uprawa przedsiewna to włókowanie i agregat uprawowy, przed którym plantator stosuje nawożenie. Jest to Polifoska 6 – 20 - 30 w ilości 200 kg/ha i 200 kg saletrzaku. Siew jest dwuetapowy, pierwszy jęczmień jary (preferowane odmiany o krótszej wegetacji)-głębiej, około 4 cm w ilości 50 % normy, następnie trawa na 1 - 1,5 cm głębokości, w rozstawie 11 cm w ilości 8- 10 kg/ha. Optymalna sytuacja jest gdy uprawa przedsiewna, nawożenie i siew wykona się w jeden dzień. Siew powinien być wykonany do 24 kwietnia. Plantator z tak wieloletnim doświadczeniem jak Pan Roman Przybylski bardzo zabiega o taką właśnie sytuację. Plantacja powinna być oznakowana następującymi informacjami: gatunek trawy, odmiana, stopień kwalifikacji, powierzchnia i nazwa firmy kontraktującej.
W okresie wegetacji zazwyczaj wykonuje się tylko oprysk herbicydowy w fazie krzewienia jęczmienia, nieraz fungicydowy lub insektycydowy. Po zbiorze rośliny ochronnej (jęczmień jary) należy zebrać słomę i wygrabić jej resztki i zastosować nawożenia azotem (saletra 100 kg/ha). Do połowy października plantację powinno się skosić, przeważnie przeznaczana jest na sianokiszonkę. Kostrzewa łąkowa powinna przed zakończeniem wegetacji mieć wytworzone minimum 3 - 4 liście, co jest gwarantem dobrego plonu w roku przyszłym. Należy również zasilić P i K w postaci polifoski 6 - 20 - 30 w ilości 150 kg/ha.
W drugim roku, a pierwszym właściwego użytkowania na nasiona należy jak najwcześniej zastosować nawożenie azotowe (100 – 200 kg saletrzaku, często w dwóch dawkach) i foforowo-potasowe w zależności od kondycji plantacji. Przed strzelaniem w źdźbło stosuje się herbicyd na rumianowate, gdyż nie można ich później odczyścić, a przed kwitnieniem insektycyd na szkodniki łodygowe, które są przyczyną bielenia kłosów. Przed kwitnieniem odbywa się też pierwsza lustracja polowa plantacji. Druga ma miejsce po wykłoszeniu do dojrzewania. Po drugiej lustracji plantator otrzymuje świadectwo kwalifikacji polowej.
Nasz plantator jako sposób zbioru stosuje zbiór dwufazowy. Pierwsza to koszenie kosiarką rotacyjną w fazie początku osypywania się nasion na dłoni. Koszenie powinno wykonać się wczesnym rankiem i bez osłon, gdyż powodowałyby otrząsanie nasion. Po 7 – 10 dniach, najlepiej bezdeszczowych następuje druga faza-omłot kombajnem. Pan Roman przerobił podbieracz w ten sposób, że przesunął go na prawą stronę wąskiego hedera. Po ręcznym przerzuceniu dwóch środkowych rzędów na polu po kosiarce rotacyjnej, po to aby nie zahaczać o nie w czasie pierwszego przejazdu kombajnem. Jazda omłotowa odbywa się ciągle w lewą stronę po dwa rzędy na podbieracz. Po zbiorze nasiona mają około 20 %, a powinno się dojść do poniżej 14 %. Rolnik osiąga to przechowując w przewiewnej stodole nasiona rozłożone na nie grubszej niż 30 cm warstwie. Po 3 - 4 dniach następuje czyszczenie na wialni, przy ustawieniu lekkiego wiatru, dolnych sit na 3 mm, a górnych na 4 - 5 mm. Wialnia ma wydajność 60 kg/h. Nasiona po czyszczeniu leżą luzem w przewiewnej stodole. Po ustaleniu terminu odbioru, na 3 - 4 dni przed odstawą nasiona są workowane w obowiązkowo nowe worki po 30 kg. Po około miesiącu przychodzą do plantatora wyniki badań tzw. kwalifikacja wartości siewnej i rozliczenie ilościowo-finansowe.
Pan Roman twierdzi, że opłacalność produkcji nasiennej traw powinno się rozpatrywać w okresie 5 - letnim. W jego gospodarstwie średnie plony z pięciu lat to 620 kg/ha, a ceny kształtowały się w tym czasie na pozimie 5,05 - 8,00 zł/kg.
Ze swojej strony chcę i muszę napisać, że Pan Roman Przybylski jest nie tylko bardzo dobrym fachowcem w uprawie traw nasiennych, ale również potrafi swoją wiedzę w sposób bardzo przystępny przekazać innym. Natomiast ja ze swej strony bardzo dziękuję Panu Romanowi za okazaną pomoc.