Wkrótce zadłużeni rolnicy z naszego powiatu i nie tylko będą mogli skorzystać z nowej ustawy o restrukturyzacji gospodarstw. Projekt ustawy wpłynął do Sejmu w dniu 3 lipca 2018 r. Pierwsze czytanie w komisjach projektu ustawy o restrukturyzacji zadłużenia podmiotów prowadzących gospodarstwa rolne odbyło się 11 września 2018 r. Drugie czytanie na posiedzeniu Sejmu odbyło się 8 listopada i w kolejnym dniu odbyło się trzecie czytanie. Ustawę przekazano Prezydentowi i Marszałkowi Senatu w dniu 13 listopada 2018 r.
Projekt ustawy określa zasady i warunki restrukturyzacji zadłużenia podmiotu prowadzącego gospodarstwo rolne.
Restrukturyzacją można objąć długi o charakterze pieniężnym powstałe w związku z prowadzeniem działalności rolniczej przez podmiot prowadzący gospodarstwo rolne, który:
1) jest osobą fizyczną, osobą prawną albo jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, której ustawa przyznaje zdolność prawną,
2) ma miejsce zamieszkania albo siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
3) jest właścicielem gospodarstwa rolnego
4) jest małym, średnim lub dużym przedsiębiorstwem w rozumieniu załącznika I do rozporządzenia Komisji (UE) nr 702/2014 z dnia 25 czerwca 2014 r
5) co najmniej od 3 lat prowadzi działalność rolniczą w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym,
6) jest niewypłacalny w rozumieniu przepisów ustawy albo jest zagrożony niewypłacalnością w rozumieniu przepisów ustawy.
Ustawy nie stosuje się do podmiotu prowadzącego gospodarstwo rolne, które
1) znajdującego się w likwidacji lub w upadłości;
2) wobec którego toczy się postępowanie restrukturyzacyjne na podstawie przepisów ustawy z dnia 15 maja 2015 r. – Prawo restrukturyzacyjne.
Restrukturyzacja polega na:
1) udzielaniu przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, zwaną dalej „Agencją”, podmiotowi prowadzącemu gospodarstwo rolne pomocy publicznej w formie:
a) dopłat do oprocentowania kredytu udzielonego przez bank na sfinansowanie spłaty zadłużenia powstałego w związku z prowadzeniem działalności rolniczej, zwanego dalej „kredytem restrukturyzacyjnym”,
b) pożyczki na sfinansowanie spłaty zadłużenia powstałego w związku z prowadzeniem działalności rolniczej, zwanej dalej „pożyczką”;
2) udzielaniu przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa, zwany dalej „Krajowym Ośrodkiem”, podmiotowi prowadzącemu gospodarstwo rolne pomocy publicznej w formie gwarancji zabezpieczającej spłatę kredytu restrukturyzacyjnego;
3) przejęciu przez Krajowy Ośrodek długu podmiotu prowadzącego gospodarstwo rolne powstałego w związku z prowadzeniem działalności rolniczej pod warunkiem przeniesienia własności całości albo części nieruchomości rolnej na rzecz Skarbu Państwa.
W celu uzyskania pomocy publicznej podmiot prowadzący gospodarstwo rolne jest obowiązany opracować plan restrukturyzacji zaakceptowany przez właściwego ze względu na jego miejsce zamieszkania albo siedzibę dyrektora wojewódzkiego ośrodka doradztwa rolniczego.
Co taki plan zawiera.
Plan restrukturyzacji zawiera:
1) opis sytuacji gospodarstwa rolnego przed uzyskaniem pomocy publicznej oraz opis przewidywanej sytuacji gospodarstwa rolnego po jej uzyskaniu;
2) analizę i ocenę stanu ekonomiczno-finansowego podmiotu prowadzącego gospodarstwo rolne;
3) opis działań, które będą podejmowane w celu przywrócenia podmiotowi prowadzącemu gospodarstwo rolne zdolności do pokrywania kosztów prowadzonej działalności rolniczej oraz spłaty zobowiązań finansowych;
4) wskazanie źródeł finansowania działań, oraz prognozę efektów ekonomiczno-finansowych ich wdrożenia;
5) harmonogram wdrożenia działań, oraz ostateczny termin wdrożenia planu restrukturyzacji;
6) wskazanie okresu restrukturyzacji, w którym nastąpi przywrócenie podmiotowi prowadzącemu gospodarstwo rolne zdolności do pokrywania kosztów prowadzonej działalności rolniczej oraz spłaty zobowiązań finansowych;
7) datę sporządzenia planu restrukturyzacji oraz podpis osoby sporządzającej plan restrukturyzacji i podmiotu prowadzącego gospodarstwo rolne.
Dyrektor wojewódzkiego ośrodka doradztwa rolniczego akceptuje plan restrukturyzacji na wniosek podmiotu prowadzącego gospodarstwo rolne w terminie 30 dni od dnia złożenia tego wniosku wraz z planem restrukturyzacji.
Agencja udziela dopłat do oprocentowania kredytu restrukturyzacyjnego za pośrednictwem banku na podstawie zawartej z nim umowy.
Łączna wysokość dopłat do oprocentowania kredytu restrukturyzacyjnego nie może przekroczyć:
1) 40% kwoty udzielonego kredytu restrukturyzacyjnego;
2) 60% kwoty udzielonego kredytu restrukturyzacyjnego dla młodego rolnika lub podmiotu prowadzącego gospodarstwo rolne, u którego obowiązek podatkowy w zakresie podatku rolnego z tytułu nabycia gospodarstwa rolnego powstał nie wcześniej niż 5 lat przed dniem złożenia wniosku o udzielenie kredytu restrukturyzacyjnego;
3) 60% kwoty udzielonego kredytu restrukturyzacyjnego dla podmiotu prowadzącego gospodarstwo rolne, którego większa część gruntów jest położona na obszarach z ograniczeniami naturalnymi lub innymi szczególnymi ograniczeniami określonymi w przepisach o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich.
Kwota kredytu restrukturyzacyjnego objętego dopłatą do oprocentowania nie może przekroczyć 5 mln zł dla podmiotu prowadzącego gospodarstwo rolne, a okres kredytowania nie może być dłuższy niż 10 lat.
Pożyczka jest udzielana na okres nie dłuższy niż 15 lat w wysokości nieprzekraczającej kwoty zadłużenia podmiotu prowadzącego gospodarstwo rolne wynikającej z planu restrukturyzacji, nie większej jednak niż 5 mln zł dla podmiotu prowadzącego gospodarstwo rolne.
Warunkiem udzielenia pożyczki jest przedstawienie zabezpieczenia spłaty pożyczki w wysokości zapewniającej jej spłatę wraz z oprocentowaniem.
Pożyczkę udziela się na wniosek podmiotu prowadzącego gospodarstwo rolne, zwany dalej „wnioskiem o udzielenie pożyczki”.
Do wniosku o udzielenie pożyczki dołącza się:
1) plan restrukturyzacji;
2) kopie dokumentów potwierdzających wskazaną w tym wniosku kwotę zadłużenia podmiotu prowadzącego gospodarstwo rolne na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego dzień złożenia wniosku;
3) kopie dokumentów potwierdzających tytuł prawny do nieruchomości,
4) oświadczenie podmiotu prowadzącego gospodarstwo rolne, że nie toczy się wobec niego postępowanie restrukturyzacyjne na podstawie przepisów ustawy z dnia 15 maja 2015 r. – Prawo restrukturyzacyjne.
Wniosek o udzielenie pożyczki jest składany w biurze powiatowym Agencji właściwym ze względu na miejsce zamieszkania lub siedzibę podmiotu prowadzącego gospodarstwo rolne na formularzu opracowanym i udostępnionym przez Agencję na jej stronie internetowej. Wniosek ten jest rozpatrywany w terminie 45 dni od dnia jego złożenia.
W przypadku braku spłaty pożyczki w terminach określonych w umowie pożyczki pożyczkobiorca jest obowiązany zwrócić pożyczkę wraz z oprocentowaniem na wezwanie Agencji w terminie określonym w tym wezwaniu.
Gwarancja spłaty kredytu restrukturyzacyjnego, zwana dalej „gwarancją”, jest udzielana przez Krajowy Ośrodek bankowi, z którym podmiot prowadzący gospodarstwo rolne zawarł warunkową umowę kredytu restrukturyzacyjnego.
Warunkiem udzielenia gwarancji jest:
1) zawarcie umowy o udzielenie gwarancji z podmiotem prowadzącym gospodarstwo rolne;
2) ustanowienie hipoteki na rzecz Krajowego Ośrodka na nieruchomości rolnej, której właścicielem jest podmiot prowadzący gospodarstwo rolne, która będzie stanowić zabezpieczenie na rzecz Krajowego Ośrodka, na wypadek jego roszczeń wynikających z tytułu wykonania obowiązków gwaranta;
3) wpisanie hipoteki, o której mowa w pkt 2, do księgi wieczystej;
4) wniesienie prowizji z tytułu gwarancji.
Roszczenia, o których mowa w ust. 2 pkt 2, mogą być zabezpieczone wyłącznie hipoteką wpisaną w księdze wieczystej na pierwszym miejscu.
Gwarancja jest terminowa i może być udzielona do wysokości kwoty przyznanego kredytu restrukturyzacyjnego wraz z odsetkami od tej kwoty, z wyłączeniem kwoty odsetek dopłat udzielanych przez Agencję do oprocentowania kredytów udzielonych przez banki, jeżeli takie zostały udzielone, przy czym kwota tej gwarancji nie może być większa niż suma hipoteki stanowiącej zabezpieczenie roszczeń Krajowego Ośrodka wynikających z tytułu wykonania obowiązków gwaranta i nie większa niż wartość nieruchomości, na której hipoteka ta będzie ustanowiona.
Gwarancja jest udzielana na okres, który obejmuje okres kredytowania oraz trzy miesiące od zakończenia okresu kredytowania.
Przejęcie przez Krajowy Ośrodek długu podmiotu prowadzącego gospodarstwo rolne powstałego w związku z prowadzeniem działalności rolniczej następuje za zgodą wierzycieli, pod warunkiem przeniesienia przez ten podmiot własności całości albo części nieruchomości rolnej wchodzącej w skład gospodarstwa rolnego prowadzonego przez ten podmiot na rzecz Skarbu Państwa.
Przejęcie długu, o którym mowa w ust. 1, następuje na wniosek podmiotu prowadzącego gospodarstwo rolne
Maksymalny limit wydatków z budżetu państwa będących skutkiem finansowym ustawy wynosi:
1) w 2018 r. – 140 000 tys. zł;
2) w 2019 r. – 329 100 tys. zł;
3) w 2020 r. – 129 600 tys. zł;
4) w 2021 r. – 28 800 tys. zł;
5) w 2022 r. – 2 700 tys. zł;
6) w 2023 r. – 1 600 tys. zł;
7) w 2024 r. – 600 tys. zł;
8) w 2025–2027 r. – 0 zł.
Minister właściwy do spraw rozwoju wsi monitoruje przekroczenie limitu wydatków, o którym mowa w ust. 1, oraz w razie zagrożenia przekroczenia tego limitu minister właściwy do spraw rozwoju wsi wdraża mechanizm korygujący.
Mechanizm korygujący polega na ogłoszeniu w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw rozwoju wsi informacji o zakończeniu naboru wniosków o udzielenie pożyczki, wniosków o zawarcie umowy o udzielenie gwarancji lub wniosków o przejęcie długu, o którym mowa w art. 7 ust. 1, w danym roku budżetowym.
Dane Krajowego Rejestru Długów (KRD) wskazują, że pomimo iż mieszkańcy wsi zadłużają się zdecydowanie rzadziej niż mieszkańcy miast, to kwota zaległych zobowiązań mieszkańców wsi w ostatnich latach niepokojąco wzrosła. Ponad 20% zarejestrowanych w KRD zobowiązań mieszkańców wsi dotyczy banków i instytucji finansowych. Możliwości restrukturyzacji zadłużenia stwarzają szansę częściowej redukcji zadłużenia. Natomiast projektowana restrukturyzacja zadłużenia podmiotów prowadzących gospodarstwa rolne umożliwi natychmiastową spłatę „starego” – częściowo zrestrukturyzowanego we wcześniejszym postępowaniu restrukturyzacyjnym zadłużenia, ale tylko związanego z prowadzeniem działalności rolniczej. Miejmy nadzieję, iż projekt zostanie wkrótce zatwierdzony i wdrożony w życie.
Źródło:
1. Projekt ustawy o restrukturyzacji zadłużenia podmiotów prowadzących gospodarstwa rolne - 2722 2. Uzasadnienie- 2722