Wielu rolników preferuje do spożycia mięso pochodzące z własnego gospodarstwa. Szczególnie w okresie przedświątecznym nasila się ubój w gospodarstwach rolniczych. Jest on legalny, ale na użytek własny. Ubój gospodarczy reguluje Rozporządzenie MR i RW z dnia 21 października 2010 r z p. zm w sprawie wymogów weterynaryjnych przy produkcji mięsa na użytek własny.
Ubojowi gospodarczemu podlegają:
- owce
- kozy
- trzoda chlewna
- cielęta do 6 miesiąca życia
- drób i zajęczaki
- oraz dzikie zwierzęta pozyskane w warunkach fermowych lub wyniku odstrzału.
Dokonując uboju należy spełnić szereg wymagań weterynaryjnych a mianowicie:
- wymagania określone w przepisach o ochronie zwierząt
- wymaganie określone w przepisach o ochronie zdrowia zwierząt
- wymagania określone w przepisach o zwalczaniu chorób zakaźnych
- wymagania związane z higieną.
Ubijaniu powinno poddawać zwierzęta zdrowe. Jeżeli były leczone, to po okresie karencji dla użytego produktu leczniczego. Również nie powinny pochodzić z gospodarstw lub obszarów podlegającym ograniczeniom.
Zwierzęta należy zabijać w sposób humanitarny, bez zbędnego zadawania im bólu, oraz bez obecności dzieci.
Posiadacz zwierząt dokonuje na 24 godziny przed ubojem zgłoszenia w Powiatowym Inspektoracie Weterynaryjnym. Zgłoszenia może dokonać telefonicznie, na piśmie lub stawiając się osobiście, jeżeli planowany ubój dotyczy trzody chlewnej. W przypadku uboju cieląt do 6 miesiąca życia, owiec i kóz zgłoszenia należy dokonać listownie ze względu na obowiązek pisemnego oświadczenia odnośnie zagospodarowania SRM (materiału szczególnego ryzyka).
Zgłaszając planowany ubój trzody chlewnej należy podać następujące informacje:
- nazwisko i imię, adres, nr telefonu posiadacza zwierząt,
- liczbę zwierząt poddanych ubojowi,
- numer siedziby stada,
- miejsce i termin uboju,
- nazwisko i imię sprzedającego w celu uboju gospodarczego zwierzęta gospodarskie,
- zgłoszenie mięsa do badania poubojowego,
- nazwisko i imię dokonującego ubój.
W przypadku cieląt do 6 miesiąca życia, owiec i kóz zgłoszenie w formie pisemnej powinno zawierać,
- nazwisko i imię, adres, nr telefonu, posiadacza zwierząt,
- gatunek i liczbę zwierząt poddanych ubojowi,
- numer identyfikacyjny zwierzęcia,
- miejsce i termin uboju,
- nazwisko i imię osoby uprawnionej do uboju,
- oświadczenia o zagospodarowaniu na własny koszt SRM ( materiału szczególnego ryzyka)
Uboju mogą dokonywać osoby które:
- ukończyły 18 lat,
- posiadają wykształcenie co najmniej zasadnicze zawodowe,
- odbyły szkolenie teoretyczne ,oraz 3 miesięczną praktykę na stanowisku ubojowym pod nadzorem
osoby posiadającym 3 letni staż na stanowisku ubojowym,
- kwalifikacje potwierdzone odpowiednim dokumentem.
Badanie mięsa na obecność włośni dokonujemy u trzody chlewnej, dzików i nutrii. W tym celu pobierane są próbki z określonych miejsc partii ciała (przeważnie z przepony).
Za niespełnienie wymagań weterynaryjnych przy produkcji mięsa na własny użytek przewidziano karę pieniężną w wysokości od 100 do 2000 zł, natomiast za wprowadzenie na rynek mięsa kara wynosi od 1000 do 5000 zł.