Wyświetlenie artykułów z etykietą: Zadrzewienia

Zadrzewienia na obszarach wiejskich

Zadrzewienia i zakrzewienia mają w środowisku wielki wpływ na kształtowanie klimatu w skali mikro i makro. Nie jest to wpływ tak duży jak lasu ale wyraźny, jeśli chodzi o poprawienie stosunków wodnych i klimatycznych oraz polepszenie warunków bytowych zwierzyny i ptactwa.

Jak ważna jest rola zadrzewień wynika także z projektowanych kierunków zmian WPR po 2013 roku. Gdzie w systemie płatności bezpośrednich proponowana jest płatność  pro-ekologiczna tzw. komponent zielony (greening). Przysługiwać ma rolnikom za stosowanie praktyk rolnych, które maja korzystny wpływ na klimat i środowisko. Jednym z trzech warunków ma być zobowiązanie rolnika do  przeznaczenia co najmniej 7% gruntów ornych kwalifikujących się do płatności na tzw. obszary ekologiczne. W ten obszar wliczone maja być obszary ekologicznie odłogowane, miedze, zadrzewienia śródpolne itp.

Na ubytek zadrzewień  w ostatnich latach miało wpływ wiele czynników, miedzy innymi to:

- traktowanie zadrzewień jako przeszkody utrudniającej prace mechaniczne zarówno w polu jak i w pasach przydrożnych,

-przekonanie, że zadrzewnia są czynnikiem zabierającym uprawom rolnym wodę, składniki pokarmowe i dostęp do światła,

-zanik zainteresowania biocenotycznymi funkcjami zadrzewień. Zachwianą równowagę miały przywrócić pestycydy,

- w ostatnich latach, kłopoty rolników przy kontrolach powierzchni do dopłat bezpośrednich.

O środowiskowym znaczeniu zadrzewień decyduje różnorodność spełnianych przez nie funkcji. Z reguły poszczególne obiekty zadrzewieniowe pełnią kilka funkcji jednocześnie, przy czym zawsze jedna z nich jest pierwszoplanowa.

Funkcja klimatyczna –przeciwwietrzne działanie zadrzewień stanowi ich najważniejszy walor klimatotwórczy i fitomelioracyjny. Powinny być usytuowane  prostopadle do kierunku wiatru, ażurowe (aby wiatry pochłaniały a nie  odbijały).

Funkcja glebochronna –istotne jest przeciwdziałanie wietrznej i wodnej erozji gleb. Erozja wodna występuje na ok. 28 % powierzchni Polski.

Funkcja wodochronna- funkcja ta wyraża się wpływem na bilans wodny krajobrazu. Zadrzewienia pomagają zmniejszyć parowanie terenowe i spływ powierzchniowy oraz zwiększyć retencyjność gruntu.

Funkcja biocenotyczna- ma za zadanie wzbogacenie składu gatunkowego owadów, ptactwa i dzikiej zwierzyny. Bardzo ważna jest rola zadrzewień jako miejsca schronienia dla owadów zapylających.

Funkcja sanitarno-higieniczna. Pas zadrzewień o szerokości 10-13 m jest skuteczną ochrona do przenikania ołowiu  z ciągów komunikacyjnych. Hałas może skutecznie ograniczyć pas zadrzewień o szerokości około 30 m i wysokości minimum 4,5 m.

Funkcja techniczna. Zadrzewienia znajdujące się wśród zabudowań wiejskich mogą spełniać w razie pożaru role bariery utrudniającej rozszerzanie się pożaru. Rolę tę mogą spełniać zadrzewnia składające się wyłącznie z gatunków liściastych.

Funkcja produkcyjna. Zadrzewienia mogą stanowić ważną uzupełniającą bazę surowca drzewnego.

Funkcja społeczno-kulturowa. Obecność zadrzewień w otoczeniu człowieka ułatwia mu bliższy kontakt z przyrodą  i pozwala ja lepiej poznać. Turystyka wiejska (agroturystyka) nie jest do pomyślenia na terenach pozbawionych drzew i krzewów, gdyż spacerowanie wśród monotonnych pól nie stanowi żadnej przyjemności.

Planując sadzenie drzew lub krzewów musimy przestrzegać przepisów prawnych dotyczących dopuszczalnych minimalnych odległości sadzenia od różnych obiektów i urządzeń w terenie.

Dopuszczalne minimalne odległości to:

W żadnych przepisach prawnych nie ma podanej odległości sadzenia drzew od granicy działki. Jednakże praktyka powinna być taka, że należy sadzić w odległości większej niż promień zasięgu korony dorosłego osobnika danego gatunku.

Do nasadzeń powinno wykorzystywać się gatunki rodzime, które to są bardziej przystosowane do danego klimatu i są odporniejsze od gatunków introdukowanych.

Józef Gęziak

Dział ROWPiA