Ścieki bytowo-gospodarcze zawierają różnego rodzaju substancje organiczne i nieorganiczne, mogą być to odpadki produktów żywnościowych, wydaliny ludzkie, piasek tłuszcze, detergenty / mydła i środki piorące/ czy śmieci. Ścieki te są niebezpieczne gdyż niosą w sobie dużo ilości gnijących substancji organicznych a także bakterie, wirusy i pasożyty. Zanieczyszczenia mogą być w wodzie rozpuszczone lub nie dlatego stosujemy zwykle dwa etapy oczyszczania ścieków.
- Etap pierwszy- usuwamy ze ścieków substancje nierozpuszczalne w wodzie zatrzymując je w osadniku gnilnym i dalej poddajemy je procesowi fermentacji.Prawidłowo wykonany i eksploatowany osadnik pozwala na usunięcie 80% zawiesin i 40% zanieczyszczeń organicznych.
- Etap drugi usuwamy ze ścieków pozostałe rozpuszczone w wodzie substancje organiczne .Wykorzystujemy naturalne procesy tlenowego biochemicznego rozkładu zanieczyszczeń za pomocą szczepów bakterii , środków chemicznych dla których zawartość ścieków stanowi pokarm.
2. Przydomowe oczyszczalnie ścieków przegląd konstrukcji.
Ścieki pochodzące z gospodarstwa domowego oczyszczane są dwuetapowo :
- poprzez osadnik gnilny
- oczyszczalnię / drenaż gruntowy, filtr piaskowy, gruntowo- roślinny/
Podstawowym elementem budowy oczyszczalni ścieków jest osadnik gnilny, którego zadaniem jest zatrzymanie, odseperowanie i utylizacja zawartych w ściekach części stałych, mineralnych i organicznych.
Na powierzchni ścieków w osadniku tworzy się tzw. kożuch z zanieczyszczeń i produktów powstających w procesie fermentacji różnych różnych substancji.
W czasie fermentacji kożucha powstają również substancje rozpuszczalne w wodzie oraz cząstki stałe które opadają na dno osadnika gnilnego. Aby proces oczyszczania był skuteczny musi trwać co najmniej dwa, trzy dni, dlatego zaleca się by minimalna objętość osadnika wynosiła 3 m3 /3000 l/
Celem wydłużenia drogi przepływu ścieków zaleca się montowanie osadników jako dwu i trzykomorowych. Pojemność osadnika gnilnego musi uwzględniać następujące elementy:
- liczbę mieszkańców budynku mieszkalnego
- zastosowaną technologię oczyszczania
Ścieki muszą wypływać z osadnika tak by nie naruszyły kożucha i umożliwiając wydostanie się gazów fermentacyjnych / metan c.o. /
Najczęściej montowane wykonane są z PCV oraz jako żelbetowe.
3. Druga część oczyszczalni ścieków bytowych
- oczyszczanie biologiczne - polega na biochemicznym rozkładzie zanieczyszczeń organicznych zawartych w ściekach przy udziale szczepów bakterii - dioseptów i innych dostępnych preparatów na rynku oczyszczone ścieki rozprowadzane są poprzez drenaż rozsączający do gruntu, filtrów piaskowych, gruntowo-roślinnych.
-filtr piaskowy - stosujemy go w przypadku ciężkich warunków gruntowych
- grunt jest nieprzepuszczalny – gliniasty lub ilasty
- wysoki poziom wody gruntowej
- grunt jest mało
- przepuszczalny, podłoże skaliste lub marglowe
-filtr gruntowo-roślinny- buduje się podobnie jak piaskowe z tą tylko różnicą że ich powierzchnia obsadzona jest roślinnością wodną trzciną, wierzbą,
4. Gospodarka osadami i eksploatacja osadnika gnilnego
- Podczas eksploatacji osadnika z podanej objętości ścieków wytraca się osad jego źródłem są zawiesiny mineralne i organiczne w ściekach oraz substancje ulegające biologicznym przemianom .
Po fermentacji po około 120 dni osadnik gnilny powinien być oczyszczony, okarczerowany a substancje powinny być odwiezione za pomocą taboru asenizacyjnego do oczyszczalni ścieków. Każda przydomowa oczyszczalnia ścieków powinna posiadać kartę eksploatacji oczyszczalni – podany termin oczyszczenia osadnik gnilnego i przyjęcia pozostałości przez oczyszczalnię ścieków, fakty te powinny być każdorazowo odnotowane w karcie z pieczątką i podpisem upoważnionego pracownika.
5. Przepisy prawa budowlanego odnośnie budowy i montażu
Przy budowie samoobsługowej oczyszczalni o przepustowości 5 m3 / 24 godziny / 5000 l./ zamiar budowy i montażu oczyszczalni należy zgłosić trybem Zgłoszenia w Starostwie Powiatowym w Wydziale Architektury i Budownictwa. /po 30 tu dniach można przystąpić do realizacji robót/
- o przepustowości dziennej > 5 m3/dobę należy uzyskać pozwolenie na budowę i montaż / czasookres oczekiwania na pozwolenie - w przypadku braku planu zagospodarowania przestrzennego - około 6 m-cy. /
- przy projektowaniu budowy oczyszczalni dla budynków mieszkalnych i innych obiektów użyteczności publicznej na 1 osobę przyjmuje się zgodnie z założeniami do projektowania zużycie 150 l wody w 24 godzinach
/ przykładowo dom zamieszkiwany przez 5 osób x 150 l /dobę zużycie dzienne wynosić będzie 750 l wody – 0,75 m3 – potrzeby bytowe, pranie inwestor występuje o budowę oczyszczalni do Starostwa Powiatowego Wydziału Budownictwa trybem zgłoszenia robót.
/pensjonat wypoczynkowy 10 pokoi x 2 osoby w pokoju = 30 osób
+ obsługa = 5 osób
r-m. 35 osób x 150 l/dobę zużycie dzienne wynosić będzie =5250 l
/5,25 m3 – inwestor będzie musiał uzyskać pozwolenie na budowę obiektu /
Lokalizacja obiektu zgodnie z przepisami prawa budowlanego
>Odległość osadnika gnilnego od granicy działki sąsiada - min 3 mb
- Ø odległość instalacji rozsączającej od studni kopanej na działce siedliskowej
-min 25 mb
- Ø odległość wywiewek kanalizacyjnych instalacji rozsączającej od otworów okiennych budynku mieszkalnego na działce sąsiedniej - min 30 mb
Urzędy gmin – Wydział ochrony środowiska mogą dofinansować budowę 50 % poniesionych kosztów ceny netto budowy i montażu udokumentowanych rachunkami po zakończeniu budowy i montażu.
Bogdan Kot
WODR Poznań- specjalista ds. budownictwa
mechanizacji.