Kontynuując temat Dyrektywy 2000/60/WE tzw. Ramowej Dyrektywy Wodnej (RDW), która weszła w życie w grudniu 2000 r. w tym artykule chciałabym krótko przedstawić jedno  z zagadnień, które wynika z tego dokumentu. Otóż zgodnie z zapisami art. 6 Ramowej Dyrektywy Wodnej, Państwa Członkowskie zobligowane są do utworzenia rejestru wszystkich obszarów wymagających szczególnej ochrony, w celu zachowania dobrego stanu znajdujących się tam wód powierzchniowych i podziemnych oraz dla utrzymania siedlisk i gatunków bezpośrednio uzależnionych od wody. Należy również dokonywać przeglądu oraz uaktualniania tego rejestru.

Zgodnie z założeniami  RDW uwzględnionymi w Ustawie Prawo wodne z dnia 18 lipca 2001 r. W Polsce ( z poź.zm), rejestr obszarów chronionych został utworzony w 2003 r., i zaktualizowany w 2007 roku a obecnie prowadzone są prace nad aktualizacją rejestru na potrzeby kolejnego cyklu planistycznego

Rejestr wykazów obszarów chronionych, zgodnie z  art. 113, ust. 4 sporządzany dla każdego obszaru dorzecza, obejmuje wykazy:

1. Obszarów przeznaczonych do poboru wody w celu zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia;
2. Obszarów przeznaczonych do ochrony gatunków zwierząt wodnych o znaczeniu gospodarczym;
3. Jednolitych części wód przeznaczonych do celów rekreacyjnych, w tym kąpieliskowych;
4. Obszarów wrażliwych na eutrofizację wywołaną zanieczyszczeniami pochodzącymi ze źródeł komunalnych;
5. Obszarów narażonych na zanieczyszczenia związkami azotu, pochodzącymi ze źródeł rolniczych;
6. Obszarów przeznaczonych do ochrony siedlisk lub gatunków, ustanowionych w ustawie o ochronie przyrody, dla których utrzymanie lub poprawa stanu wód jest ważnym czynnikiem w ich ochronie.

Są to obszary, z których pobierana jest lub planuje się pobierać z nich wodę do celów komunalnych, produkcji żywności lub leków. Są to jednolite obszary jednolitych części wód powierzchniowych i jednolitych części wód podziemnych, z których ujmowana jest dla w/w celów woda odpowiednio powierzchniowa lub podziemna, a średnia wielkość poboru dla takich części wód wynosić średnio powyżej 10 m3 na dobę lub służy więcej niż 50 osobom. Obszary te  powinny być chronione aby zachować odpowiednią ilość wody odpowiedniej jakości.

Źródło: www.rdw.org.pl

2. Obszary przeznaczone do ochrony gatunków zwierząt wodnych o znaczeniu gospodarczym.

Nie wykazano obszarów do ochrony gatunków zwierząt wodnych o znaczeniu gospodarczym.

3. Jednolite części wód przeznaczone do celów rekreacyjnych, w tym kąpieliskowych.

Praktycznie, są to wody, na których organizowane są kąpieliska a woda na tych obszarach powinna spełniać wymogi m.in. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 16 października 2002 r. w sprawie wymagań, jakim powinna odpowiadać woda w kąpieliskach.

4. Obszary wrażliwe na eutrofizację wywołaną zanieczyszczeniami pochodzącymi ze źródeł komunalnych.

Polska uznała ,że cały obszar kraju jest wrażliwy na eutrofizację wywołaną zanieczyszczeniami pochodzącymi ze źródeł komunalnych. Już wcześniej takie obszary zostały wyznaczone w Państwach Członkowskich zgodnie z Dyrektywą 91/271/EWG dot. oczyszczania ścieków komunalnych . Dyrektywa 91/271/EWG wdrażana jest na całym terytorium kraju poprzez realizację zapisów następujących programów:

• Krajowy Program Oczyszczania Ścieków Komunalnych, opracowany w 2003 r. (AKPOŚK2003) i zaktualizowany w 2005 (AKPOSK2005) i 2010 r. (AKPOSK2009);
• Program wyposażenia aglomeracji poniżej 2 000 RLM w oczyszczalnie ścieków i systemy kanalizacji sanitarnej;
• Program wyposażenia zakładów przemysłu rolno-spożywczego o wielkości 4000 RLM, odprowadzających ścieki bezpośrednio do wód, w urządzenia zapewniające wymagane przez polskie prawo standardy ochrony wód.

W tym miejscu należy wyjaśnić, że RLM to (wg wikipedii) Równoważna Liczba Mieszkańców, ang. Population equivalents) – to liczba wyrażająca wielokrotność ładunku zanieczyszczeń w ściekach odprowadzanych z obiektów przemysłowych i usługowych w stosunku do jednostkowego ładunku zanieczyszczeń w ściekach z gospodarstw domowych, odprowadzanych od jednego mieszkańca w ciągu doby (Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 2 marca 1999 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Statystycznej Dotyczącej Działalności i Urządzeń Związanych z Ochroną Środowiska Dz. U. z 1999 r. Nr 25, poz. 218)

5. Obszary narażone na zanieczyszczenia związkami azotu, pochodzącymi ze źródeł rolniczych.

Są to obszary narażone na zanieczyszczenia związkami azotu, pochodzącymi ze źródeł rolniczych, z których spływają do wód powierzchniowych i/lub podziemnych oraz  do wód, które są eutroficzne lub mogą stać się eutroficzne, wody , które zawierają lub mogą zawierać ponad 50 mg/l azotanów, jeżeli nie zostaną podjęte działania opisane w dyrektywie,

Wg Dyrektywy Rady 91/676/EWG - strefy wrażliwe na zanieczyszczenie związkami azotu nazywane są strefami zagrożenia lub NVZ natomiast wg ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (z póź.zm).- obszarami szczególnie narażonymi lub OSN.

Programy Działań dla poszczególnych obszarów ustalane są co 4 lata przez Regionalne Zarządy Gospodarki Wodnej.

Wyznaczenie obszarów OSN ma istotne znaczenie dla funkcjonowania na nich gospodarki rolnej ponieważ wiąże się z konkretnymi wymogami i zobowiązaniami dotyczącymi produkcji rolniczej.

6. Obszary przeznaczone do ochrony siedlisk lub gatunków, ustanowionych w ustawie o ochronie przyrody, dla których utrzymanie lub poprawa stanu wód jest ważnym czynnikiem w ich ochronie.

Najkrócej mówiąc są to obszary, które obejmują cenne siedliska i gatunki obszarów takich jak :Natura 2000 (w tym obszarów wyznaczonych na mocy Dyrektywy 79/409/EWG z dnia 2 kwietnia 1979 roku w sprawie ochrony dzikich ptaków (ze zm.) oraz na mocy Dyrektywy 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 roku w sprawie ochrony siedlisk naturalnych oraz dzikiej fauny i flory (ze zm.)), parków narodowych i krajobrazowych wraz z otulinami, rezerwatów przyrody wraz z otulinami oraz obszarów występowania ekosystemów uzależnionych od odpowiedniego stanu zasobów wodnych, tj. mokradeł na glebach mineralnych, torfowisk i in. dla których istnienia niezbędne jest utrzymanie i poprawa stanu wód .

Szczegółowe informacje dotyczące rejestru wszystkich obszarów wymagających szczególnej ochrony, w celu zachowania dobrego stanu znajdujących się tam wód powierzchniowych i podziemnych oraz dla utrzymania siedlisk i gatunków bezpośrednio uzależnionych od wody można znaleźć m.in. na stronach www.kzgw.gov.pl oraz www.rdw.org.pl skąd też zaczerpnęłam informacje.