Zadrzewienia, zakrzaczenia i żywopłoty nadają krajobrazowi urozmaicony charakter mozaikowy lub liniowy. Odgraniczają one pola, często o niezbyt dużej powierzchni, tworząc trwałą strukturę mozaikową. Lasy i zarośla były kiedyś cenione przez rolników, dostarczały budulca i opału, a ponadto również owoców, ziół, grzybów. Wraz ze wzrostem intensyfikacji rolnictwa, w tym z rozwojem mechanizacji, żywopłoty i zadrzewienia śródpolne zaczęły być traktowane jako przeszkody w nowoczesnej metodzie produkcji. Drogi polne obsadzone drzewami stały się zbyt wąskie dla nowoczesnych, wysokowydajnych maszyn rolniczych. Trwałe ogrodzenia pastwisk w postaci żywopłotów zastąpiono drutem kolczastym lub pastuchem elektrycznym. Tym sposobem dla rolnika wartość miedź i zadrzewień drastycznie spadła. Dla przyrody są one wciąż bardzo cenne. Zadrzewienia i zakrzaczenia śródpolne pełnią rozliczne funkcje w świecie zwierząt. Dla wielu stanowią miejsce schronienia, gniazdowania, zdobywania pokarmu. Dla niektórych gatunków jak np. nietoperze są cenną pomocą w orientacji w terenie.   
Co to są strefy buforowe?
•    wąskie pasy ziemi leżące wzdłuż strumieni rzek lub innych wód powierzchniowych, porośnięte odpowiednio dobranymi zespołami roślinności;
•    strefa przejściowa między użytkami rolniczymi, a ekosystemami wodnymi
Funkcje stref
•    oddzielają ekosystemy wodne od bezpośredniego wpływu użytków rolniczych;
•    ograniczają przemieszczanie się składników nawozowych w środowisku;
•    najprostszy sposób ochrony wód powierzchniowych przed zanieczyszczeniami odpływającymi z obszarów użytkowanych rolniczo;
•    i inne
Program rolnośrodowiskowy wychodzi naprzeciw ochronie istniejących stref buforowych. Pakiet 9 programu ma na celu ochronę przed zanieczyszczeniami pochodzenia rolniczego. Pasy zieleni utrzymywane szczególnie na granicy z ciekami wodnymi powstrzymują spływ biogenów do wód. Strefy buforowe i miedze śródpolne maja również duże znaczenie dla zachowania bioróżnorodności. Stanowią bazę pokarmową dla wielu gatunków zwierząt, a także dla wrogów naturalnych szkodników upraw. Jedyną kwestią pomijaną w programie jest zakładanie nowych zadrzewień śródpolnych.

Pakiet 9 obejmuje cztery warianty z płatnościami:
9.1 Utrzymanie dwumetrowych stref buforowych;        44 zł/100 mb
9.2  Utrzymanie pięciometrowych stref buforowych;    110 zł/ 100 mb
9.3  Utrzymanie dwumetrowych miedz śródpolnych;    40 zł/100 mb
9.4  Utrzymanie pięciometrowych miedz śródpolnych.    100 zł/100 mb

Wymagania szczegółowe dla wariantów:
A)    9.1 i 9.2
•    utrzymanie stref buforowych o szerokości 2 i 5 m;
•    wykaszanie raz w roku lub co 2 lata, nie później niż do 30 września, przy zachowaniu istniejących drzew i krzewów;
•    usunięcie biomasy w ciągu 2 tygodni od skoszenia
•    zakaz stosowania nawozów i środków ochrony roślin.
B)    9.3 i 9.4
•    utrzymanie miedz śródpolnych o szerokości 2 i 5 m
•    wykaszanie raz w roku lub co 2 lata, nie później niż do 30 września, przy zachowaniu istniejących drzew i krzewów, w przypadku żywopłotów – pielęgnacja
•    zakaz stosowania nawozów i środków ochrony roślin.


Eliza Nowak