Takiego bogactwa odmian jakie ma papryka mogą pozazdrościć inne warzywa. Od czasu kiedy w XVI wieku papryka trafiła do Europy została jednym z najchętniej uprawianych warzyw. Podstawowy podział dzieli papryki na odmiany słodkie i ostre, w tym chili, ale paprykę spotyka się również jako bardzo ciekawą roślinę ozdobną o drobnych i kolorowych owocach.
Papryka chili- ponad 90 rodzajów- posiada właściwości antyseptyczne, przeciwmiażdżycowe, łagodzi dolegliwości przewodu pokarmowego. Papryka jest stosowana do zbijania gorączki, zapobiega procesom starzenia. Do upowszechnienia papryki przyczynili się Węgrzy, którzy używają jej od 1526 roku. To właśnie Węgier Albert Szent- Gyorgy z papryki wyodrębnił kwas askorbinowy, czyli witaminę C.
Papryka może być spożywana na surowo, smażona, duszona lub konserwowana. Jako jedno z niewielu warzyw w postaci konserwowanej zachowuje do 80% witaminy C. Jest niskokaloryczna - 100 g papryki to 15-30 kcal, ma 1,3 g białka, 0,5 g tłuszczu, 6,6 g węglowodanów, w tym 3,2 g błonnika. Papryka zawiera dużo witaminy C (kilka razy więcej niż cytryna). Ma beta-karoten (najwięcej mają czerwone odmiany), witaminę E, K i z grupy B, sole mineralne - potas, wapń, magnez, fosfor, rutynę. Papryka ma substancje odżywcze, które wzmacniają i uszczelniają naczynia krwionośne, obniżają ciśnienie krwi, działają moczopędnie, a także zwiększają odporność organizmu. Odmiany ostre zawierają kapsaicynę.
Co to jest kapsaicyna? Kapsaicyna to alkaloid odpowiedzialny za piekący smak w ustach. W dużych dawkach jest dla człowieka śmiertelnie trująca, za to w niewielkich ilościach wpływa korzystnie na zdrowie. Ma właściwości bakteriobójcze, przeciwbólowe, rozgrzewające. W medycynie jest stosowana jako składnik maści przy bólach reumatycznych, mięśniowo – stawowych, zapaleniach korzonków nerwowych. Wspomaga procesy trawienia Domowym sposobem sami możemy przygotować wyciąg olejowy z papryki.
Przepis na wyciąg olejowy z ostrej papryki:3-4 ostre wysuszone papryki zmielić. Dodać po 3 łyżki oliwy z oliwek na każdą łyżkę zmielonej papryki. Wlać do buteleczki i odstawić na 7 dni. Wyciąg można stosować doustnie i zewnętrznie – do nacierania bolących miejsc.
Uwaga - należy zachować umiar przy spożywaniu ostrej papryki. Może podrażniać przewód pokarmowy, nerki, a także wywołać alergie. Nie powinny jej stosować kobiety w ciąży i matki karmiące.
Korzystając z bogactwa odmian papryki i pełni sezonu możemy ją spożywać w różnej postaci. Warto ją stosować jako dodatek do kanapek zabieranych przez dzieci do szkoły lub dorosłych do pracy. Natomiast w domu można z niej przygotować wiele pysznych i odżywczych potraw.
Kilka propozycji na dania z papryką
Sałatka z ryżem
Składniki: pół szklanki ryżu, pół puszki kukurydzy, 4 łyżki śmietany, 2 papryki o różnych kolorach, 3 pomidory, 3 ogórki konserwowe, 2 jabłka, 1 jajko, sól, pieprz
Wykonanie :ryż ugotować. Paprykę, pomidory, ogórki, jabłka, jajko pokroić w kostkę. Dodać ryż, kukurydzę, śmietanę, doprawić solą i pieprzem, wymieszać.
Leczo
Składniki: 1 kg kolorowej papryki, 30 dag pieczarek, 2 duże cebule, 6 pomidorów, 1 średnia cukinia, 1-2 marchewki, 3-4 ząbki czosnku, 20-25 dag boczku, 20-30 dag kiełbasy, 3-4 łyżki oleju, koncentrat pomidorowy, sól, pieprz, zioła – oregano, bazylia, papryka mielona ostra i słodka
Wykonanie: boczek i cebulę pokroić w kostkę, a pieczarki, kiełbasę i marchewkę pokroić w plasterki. Pomidory sparzyć i obrać ze skórki. Z papryki usunąć gniazda nasienne i opłukać. Cukinię obrać, usunąć nasiona i razem z papryką pokroić w paski. Do rondla wlać olej i wrzucić boczek. Chwilę smażyć, dodać cebulę i kiełbasę. Po około 10 minutach wrzucić pieczarki i całość smażyć do zeszklenia. Potem dodać pomidory, paprykę, cukinię, marchew, czosnek, sól, pieprz, paprykę mieloną, wlać pół szklanki wody i dusić około 30 – 40 minut. Pod koniec dodać koncentrat pomidorowy i zioła.
Papryka marynowana
Składniki:1 kg papryki, czosnek, suchy koper, pieprz, ziele angielskie, liść laurowy, zalewa - 0,5 l wody, 10 dag cukru, 2 dag soli, 0,1 l octu 10%
Wykonanie: paprykę dokładnie umyć, oczyścić z nasion, pokroić i ułożyć w słoikach. Do każdego słoika włożyć ząbek czosnku, gałązkę kopru suchego, kilka ziaren pieprzu i ziela angielskiego, 2 liście laurowe. Z podanych składników przygotować zalewę i gorącą zalać paprykę. Pasteryzować około 25 minut.
Sałatka z warzyw mieszanych
Składniki: 0,5 kg kapusty czerwonej, 0,5 kg cebuli, 0,5 kg papryki, 0,5 kg jabłek, nasiona kopru, goździki, zalewa - 1 l wody, 2 dag soli, 2 łyżki cukru, 1 łyżeczka kwasku cytrynowego
Wykonanie: warzywa umyć. Paprykę w całości i cebule pokrojoną w ćwierćkrążki zblanszować, odcedzić. Paprykę oczyścić z nasion i pokroić w paski. Kapustę poszatkować, jabłka obrać i zetrzeć na tarce o dużych otworach. Z podanych składników przygotować zalewę. Warzywa ułożyć warstwami w słoikach, dodać nasiona kopru, po 1-2 goździki, zalać zalewą. Pasteryzować w zależności od wielkości słoików od 20 do 30 minut.
Alicja Nowak
WODR w Poznaniu