Gryka jest wysoce odżywcza. Białka, których gryka zawiera sporo, odznaczają się wysoką wartością biologiczną - są cenniejsze niż białka zbóż, a zbliżone wartością i strawnością do białek roślin strączkowych. Są bogate w egzogenne aminokwasy – lizynę i metioninę. Zawierają dużo węglowodanów i składników mineralnych, takich jak: żelazo, nikiel, kobalt, wapń, fosfor, miedź, cynk, bor i jod. Znajdziemy w niej witaminy B1 i PP. Gryka nie zawiera glutenu, dlatego może być składnikiem diety osób chorujących na celiakię.

W medycynie ludowej gryka ceniona jest jako pokarm rozgrzewający i ograniczający zbyt obfite miesiączkowanie. Odwar z kaszy podawano przy biegunkach bakteryjnych. Gryka ma zastosowanie w profilaktyce schorzeń takich jak: miażdżyca (obniża poziom cholesterolu we krwi), nadciśnienie, otyłość, zaparcia, alkoholizm czy choroby nowotworowe (szczególnie jelita grubego, poprzez ograniczenie proliferacji komórek oraz raka sutka, poprzez obniżanie poziomu estradiolu w surowicy krwi). Oczyszcza i wzmacnia jelita, dlatego stosowana jest w jednodniowych postach oczyszczających przewód pokarmowy.
Dla dbających o równowagę kwasowo-zasadową - według dr. Younga gryka, proso i orkisz mają taki sam potencjal -0,5 (prawie neutralne). Young wspomina, że w różnych badaniach otrzymywał różne wyniki - wahania rzedu +1 (zasadowe) do -0,5 (kwasowe), czyli przyjąć można, że gryka jest raczej zasadowa, a przynajmniej neutralna, więc zdrowa. Reszta kasz i ryż są kwasowe.
Rozróżniamy dwa rodzaje kaszy gryczanej: niepaloną grubą (tzw. białą) i wspominaną krakowską, która jest jasna i ma łagodny smak, a powstaje z łamanych, niepalonych ziaren gryki, oraz tzw. prażoną, bardziej popularną od nieprażonej (niepalonej), która ma orzechową barwę i charakterystyczny, dosyć intensywny smak. Dodam, że kasza gryczana doskonale wiąże ciasto, można więc jej używać jako zamiennik jaj. Polecana jest jako dodatek do gorących dań, zarówno mięsnych, jak i wegetariańskich. Może także stanowić pełnowartościowy posiłek, jeśli uzupełni się go np. sosem z soczewicy.
Jak zatem gotować kaszę gryczaną?
1. Kaszę wypłukać w większej ilości wody i odcedzić na sicie.
2. Wrzucić na lekko osolona gotującą się (wrzącą) wodę w proporcji 2 szklanki wody na 1 szklankę kaszy.
3. Gotować na małym ogniu pod przykryciem - nie mieszać - przez ok. 15 min. - do wchłonięcia przez kasze wody. Można dodać pół łyżki oleju rzepakowego.
4. Wyłączyć ogień i zostawić pod przykryciem na kilka minut (ja często gotuję kaszę rano, po odstawieniu zawijam w koc).
Zastępujmy więc kaszami, szczególnie kaszą gryczaną, ulubione ziemniaki, ryż i makarony. Tydzień ma siedem dni - zaplanujmy w nim czas także na kasze. Zapewniam - nic nie zastąpi smaku blin z mąki gryczanej.
Przykład potrawy warzywnej z kaszą:
Ugotować na sypko 1 szklankę kaszy gryczanej. W międzyczasie przygotować potrawę warzywną, która stanowi dodatek do kaszy.
Składniki:
3 cebule, 1 czerwona papryka, 1 mała cukinia, 1 marchewka, 1 kiełbaska sojowa, sól, pieprz ziołowy,  troszkę kurkumy i oliwa.

Wykonanie:
Na oliwie z dodatkiem kilku łyżek wody poddusić pokrojoną drobno cebulę. Dodać pokrojoną w drobną kostkę paprykę, z kolei pokrojoną na kawałki cukinię oraz zmiksowaną w malakserze marchew (na drobne kosteczki). Przyprawić. Na koniec dodać pokrojoną w kawałki kiełbaskę. Dusić kilka minut, delikatnie mieszając (aby podnieść wartość odżywczą dania, można dodać jeszcze pokrojone w kostkę tofu). Podawać z surówkami. Naprawdę dobrze smakuje!