Zdrowie : Co wiemy o oleju rzepakowym ?
Olej rzepakowy jest najpopularniejszym olejem roślinnym stosowanym w polskiej kuchni. Pomimo iż używamy go powszechnie, głównie do smażenia, narosło wokół niego mnóstwo mitów i stereotypów, mówiących na przykład, że nie powinien być podgrzewany.
Olej rzepakowy ma zdecydowanie najlepszą odporność oksydacyjną niż inne przebadane oleje. Warto zauważyć, że szczególnie popularny słonecznikowy, stosowany przez wiele osób do smażenia, utlenia się ponad dwukrotnie szybciej niż rzepakowy, co oznacza, że podgrzewanie go do wysokich temperatur nie jest jednak najbardziej pożądane i lepiej przestawić się na bardziej stabilny i dłużej świeży olej rzepakowy.
Tłuszcze są często utożsamiane jako główny i jedyny czynnik powodujący otyłość, przez co całkowicie eliminuje się je z diety. Tymczasem zgodnie z zaleceniami do 35 proc. energii powinno pochodzić właśnie z tłuszczów. Istotny jest natomiast ich właściwy wybór. W codziennej diecie szczególnie polecany jest olej rzepakowy. Dlaczego?
Biorąc pod uwagę aspekty zdrowotne, dokonując wyboru tłuszczów roślinnych powinniśmy szczególnie zwracać uwagę na niską zawartość kwasów nasyconych, wysoką zawartość kwasów jednonienasyconych oraz odpowiedni stosunek kwasów wielonienasycoych omega-6 i omega-3. Co to oznacza w praktyce? Warto przyjrzeć się składowi dostępnych w sklepie olejów, aby wybrać optymalny dla naszego zdrowia tłuszcz.
Jaki tłuszcz wybrać?
To właśnie olej rzepakowy ma optymalny skład kwasów tłuszczowych spośród olejów roślinnych. Zawiera najmniej niekorzystnych z punktu widzenia zdrowotnego nasyconych kwasów tłuszczowych (zawartość dwukrotnie niższa niż w oliwie z oliwek czy oleju słonecznikowym), natomiast najwięcej niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT) z rodziny omega-3, które są deficytowe w naszej diecie. Dodatkowo cechuje się optymalnym stosunkiem kwasów omega-6 do omega-3, tj. 2:1, a oliwa z oliwek 9:1.
Co to są kwasy omega-3 i omega-6?
Kwas linolowy (LA, z grupy omega-6) i kwas alfa-linolenowy (ALA, z grupy omega-6) należą do niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (w skrócie NNKT). To kwasy tłuszczowe o szczególnym znaczeniu dla zdrowia człowieka. Jest to grupa kwasów tłuszczowych, których organizm człowieka nie jest w stanie samodzielnie wyprodukować i muszą być one dostarczane z pożywieniem. Kwasy ALA i LA zawarte w oleju rzepakowym wpływają m.in. na utrzymanie prawidłowego poziomu cholesterolu we krwi. A jak powszechnie wiadomo wysoki poziom cholesterolu jest czynnikiem ryzyka rozwoju choroby wieńcowej serca. Właśnie m.in. ze względu na tak ogromną rolę NNKT bardzo ważne jest, by omega-6 i omega-3 spożywać w odpowiedniej ilości i we właściwych proporcjach. Ten stosunek w diecie Polaków waha się pomiędzy wartościami 20:1 i 40:1. Jednakże jak wykazały liczne badania, stosunek ten nie powinien być większy niż 4:1, a często najlepsze efekty osiąga się, kiedy wynosi około 2:1, co charakteryzuje tylko olej rzepakowy. Zatem stosujmy tylko olej rzepakowy .
Oprac. Ewa Tuliszka