Okres letni to czas wzmożonych prac w gospodarstwach rolnych. Każdego dnia wykonywanych jest wiele czynności i robót (przeglądy i ewentualne naprawy maszyn, prace remontowo-budowlane, obsługa zwierząt, uprawa, nawożenie, ochrona i zbiór roślin, pozyskiwanie drewna na opał itp.), które wymagają różnych umiejętności, a jednocześnie powodują szereg zagrożeń takich jak: hałas, drgania mechaniczne, niekorzystne zjawiska atmosferyczne czy zapylenie.

Aby niewłaściwe warunki pracy nie stwarzały zagrożeń i nie były przyczyną wypadków, ważne jest, by każdy rolnik miał świadomość przeprowadzania okresowej identyfikacji ryzyka występowania wypadków w swoim gospodarstwie oraz stosował środki zapobiegawcze. Szczególnie ważne jest zwracanie uwagi na przestrzeganie instrukcji obsługi wszystkich urządzeń. Identyfikowanie obszarów ryzyka polega na uważnym przyjrzeniu się, co w pracy może być niebezpieczne lub szkodliwe dla zdrowia. Należy zwrócić szczególną uwagę zarówno na pomieszczenia, jak i miejsca przestrzeni wokół zagrody (w większości gospodarstw nie ma wyraźniej granicy pomiędzy miejscem pracy a miejscem zamieszkania). Ocena ryzyka powinna być przeprowadzana razem ze współpracownikami.

Aby zapobiegać wypadkom na terenie gospodarstwa, należy zadbać o:

• zapewnienie opieki dzieciom,
• zapewnienie dzieciom bezpiecznej przestrzeni do zabawy,
• edukację dzieci w zakresie BHP w gospodarstwie rolnym.

Najwięcej wypadków przy pracy w gospodarstwach rolnych było w ostatnich latach w następujących grupach:

• upadki osób,
• uderzenie i pochwycenie przez ruchome części maszyn i urządzeń,
• uderzenie, przygniecenie i pogryzienie przez zwierzęta.

Przyczyny tych wypadków to:

• niewłaściwy sposób wykonywania czynności i zła organizacja pracy,
• nieuwaga, dekoncentracja, rutyna, pośpiech, nadmierny wysiłek fizyczny i przemęczenie,
• nieznajomość i lekceważenie występujących zagrożeń i zasad bezpiecznej pracy,
• zły stan techniczny maszyn i urządzeń użytkowanych przez rolników,
• własnoręczne wykonywanie napraw bez uwzględniania zasad BHP oraz wymaganych kwalifikacji (szczególnie przy włączonych częściach roboczych maszyn i urządzeń oraz uruchomionym ciągniku),
• trudna sytuacja finansowa gospodarstwa i związana z tym konieczność oszczędzania.

Utrzymanie porządku w obejściu gospodarstwa ma wymiar estetyczny oraz gwarantuje zasady bezpieczeństwa, sprawnej organizacji pracy i ochrony środowiska naturalnego. Pomieszczenia wykorzystywane w produkcji rolnej (magazyny, garaże, budynki inwentarskie, warsztaty itp.) należy po zakończeniu pracy sprzątać i zabezpieczać odpady. Sprzęt i narzędzia trzeba odkładać w miejsce przechowywania, a sprzęt z ostrymi niebezpiecznymi częściami zabezpieczać odpowiednimi osłonami.

Transport drogowy po drogach publicznych powinien odbywać się zgodnie z przepisami o ruchu drogowym:

• ciągniki i przyczepy powinny mieć zawsze sprawną sygnalizację świetlną oraz trójkąt wyróżniający pojazd wolnobieżny,
• materiały objętościowe (siano, słoma) powinny być tak układane na przyczepie, aby nie utrudniały kierowania pojazdem podczas transportu (wysokość maks. 4 m, szerokość maks. 2,5 m),
• ładunki sypkie luzem (zboża, nawozy mineralne) mogą być przewożone w szczelnych przyczepach zabezpieczonych plandekami uniemożliwiającymi rozsypanie się ładunku po drodze,
• przewożenie długich elementów musi być oznakowane na końcu zgodnie z przepisami o ruchu drogowym,
• wszelkie naprawy wykonywane pod uniesioną skrzynią ładunkową mogą być wykonywane po dodatkowym zabezpieczeniu skrzyni przed samoczynnym opadnięciem,
• przy uzupełnianiu powietrza trzeba ustawić się z boku koła i zapewnić, aby naprzeciw pompowanego koła nie znajdowała się żadna osoba, by zapobiec uderzeniu przy ewentualnym wystrzeleniu pierścienia zabezpieczającego oponę,
• ładunki muszą być zabezpieczone przed przesuwaniem, przetaczaniem.

W każdym gospodarstwie powinien znajdować się sprzęt gaśniczy.

Rolnicy zobowiązani są do:

• ubezpieczenia w KRUS, jeśli nie podlegają ubezpieczeniu w ZUS z tytułu zatrudnienia na umowę o pracę,
• zawarcia umowy ubezpieczenia OC rolników z tytułu posiadania gospodarstwa rolnego,
• zawarcia umowy ubezpieczenia budynków wchodzących w skład gospodarstwa rolnego,
• zawarcia umowy ubezpieczenia 50% upraw na gruntach ornych, na które rolnik otrzymuje dopłaty bezpośrednie.