Ministrowie do spraw rolnictwa, przyjęli kształt zreformowanej WPR podczas posiedzenia w Brukseli w dniu 16 grudnia. Między innymi zostało przyjęte do realizacji ustanowione przez Parlament rozporządzenie zawierające przepisy przejściowe na rok 2014. Było to konieczne ponieważ, z uwagi na opóźnienia w negocjacjach i brak przepisów wykonawczych, zreformowana WPR będzie stosowana od 1 stycznia 2015. Przepisy przejściowe dają możliwość przyznawania płatności bezpośrednich na zasadach obowiązujących w 2013 roku. Zapewniają też kontynuację wsparcia w ramach części działań wsparcia rozwoju obszarów wiejskich.
Wprowadzenie w życie reformy WPR wymaga jeszcze przyjęcia szczegółowych przepisów wykonawczych. Obecnie trwają nad nimi intensywne prace w Komisji Europejskiej.
Budżet unijny na WPR w Polsce na lata 2014-2020 wyniesie (w cenach bieżących) nieco ponad 32 mld euro. W perspektywie finansowej 2014-2020 Polska uzyska na rolnictwo i rozwój obszarów wiejskich nominalnie o około 12% więcej unijnych środków niż otrzymała w latach 2007-2013 (w okresie 2007-2013 budżet UE dla Polski na WPR wyniósł 28,6 mld euro w cenach bieżących - środki wypłacane w ramach WPR oraz kwoty wsparcia dla rolników określane w decyzjach administracyjnych podawane są w cenach bieżących).
Środki finansowe z budżetu UE dla Polski w ramach płatności bezpośrednich i rozwoju obszarów wiejskich w latach 2007-2013 (mln EUR, ceny bieżące)
Rodzaj wsparcia |
2007 |
2008 |
2009 |
2010 |
2011 |
2012 |
2013 |
Łącznie 2007-2013 |
Płatności bezpośrednie |
1 264 |
1 579 |
1 877 |
2 192 |
2 477 |
2 788 |
3 045 |
15 222 |
Rozwój obszarów wiejskich |
1 990 |
1 933 |
1 971 |
1 936 |
1 861 |
1 857 |
1 851 |
13 399 |
Łącznie płatności PROW |
3 253 |
3 511 |
3 849 |
4 128 |
4 338 |
4 623 |
4 896 |
28 621 |
Źródło: Rozporządzenie Rady (WE) nr 1782/2003 oraz Rozporządzenie Rady (WE) nr 73/2009; Środki na rozwój obszarów wiejskich - decyzja KE z 27 kwietnia 2010 (2010/236/EU)
Środki dla Polski z budżetu UE w ramach płatności bezpośrednich i rozwoju obszarów wiejskich w latach 2014-2020 (mln EUR, ceny bieżące)
Rodzaj wsparcia |
2014 |
2015 |
2016 |
2017 |
2018 |
2019 |
2020 |
Łącznie 2014-2020 |
Płatności bezpośrednie |
2 970 |
2 987 |
3 005 |
3 022 |
3 042 |
3 062 |
3 062 |
21 148 |
Rozwój obszarów wiejskich |
1 570 |
1 567 |
1 565 |
1 563 |
1 561 |
1 559 |
1 556 |
10 941 |
Łącznie płatności PROW |
4 541 |
4 557 |
4 573 |
4 589 |
4 607 |
4 625 |
4 623 |
32 081 |
Źródło: skonsolidowane projekty rozporządzeń Rady i Parlamentu Europejskiego (dokumenty Rady nr 13294/13 REV1 oraz 13349/1/13 REV1)
Oceniając aspekty finansowe negocjacji, warto zwrócić uwagę na efekt redystrybucyjny nowego budżetu UE i zmiany alokacji środków pomiędzy państwami członkowskimi. Polska, obok Łotwy, Rumunii, Bułgarii, Estonii, Litwy, Malty, Węgier, Słowacji, Cypru, Czech i Słowenii znalazła się w grupie krajów, których łączne alokacje na płatności bezpośrednie i II filar WPR w nowej perspektywie finansowej nominalnie wzrosną w porównaniu do koperty na lata 2007-2013. Natomiast pozostałe kraje, takie jak m.in. Wielka Brytania, Belgia, Niemcy, Dania, Holandia, Irlandia i Szwecja odnotują spadek łącznych kopert na WPR. Spadek ten będzie najwyższy dla Wielkiej Brytanii - o 15% oraz dla Belgii i Niemiec - 12%.
Kompromis daje możliwość kontynuowania rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa w naszym kraju. Polska pozostaje największym beneficjentem drugiego filara WPR, a także polityki spójności. Pod względem wysokości środków na płatności bezpośrednie zajmujemy szóste miejsce w UE (za Francją, Niemcami, Hiszpanią, Włochami oraz Wielką Brytanią). Licząc cały budżet na WPR, zajmujemy natomiast miejsce piąte (za Francją, Niemcami, Hiszpanią i Włochami). W przeliczeniu na hektar UR środki dla Polski na WPR są na poziomie zbliżonym do średniej w UE.
Eurodeputowani wprowadzili też zmiany, które pozwolą skuteczniej wykorzystywać środki budżetowe w nowej perspektywie finansowej m.in na WPR. Nowością jest np. to, że w latach 2014 - 2020 będzie można przesuwać z roku na rok niewykorzystane pieniądze, zamiast tak jak to było dotychczas zwracać je do budżetów krajów UE. W ramach realizacji budżetu na Wspólną Politykę Rolną istnieje też możliwość przesunięcia środków z II filaru do I czyli zwiększenia płatności bezpośrednich ze środków na rozwój obszarów wiejskich. By jednak w Polsce rozwój tych obszarów nie ucierpiał przyjęto założenie, że rozwój infrastruktury na nich będzie wspierany z Funduszu Spójności. Wstępne uzgodnienia rządowe przewidują, że z Funduszu Spójności rozwój infrastruktury wiejskiej zostanie wzmocniony kwotą ok. 4,5 miliarda euro.