FAMMU/FAPA poinformowała, że według danych Głównego Urzędu Statystycznego, pogłowie trzody chlewnej w Polsce pod koniec lipca 2012 r. wynosiło 11580,7 tys. szt. i w porównaniu z tym samym okresem 2011 r. było niższe o 14,3 proc. Po dużych spadkach w roku ubiegłym, w bieżącym roku pogłowie trzody chlewnej malało jeszcze szybciej i spadło do poziomu nienotowanego od lat 50.  ubiegłego stulecia, czyli ok. 18 mln szt. Duży wpływ na tę sytuację miała niska opłacalność tej produkcji.

W  roku bieżącym opłacalność produkcji żywca wieprzowego jest niska, (również była niska w roku ubiegłym), choć aktualnie (05.10.2012 r.) rynkowe średnie ceny skupu (brutto) wagi żywej tuczników oscylują na poziomie ok. 6,10 zł/kg żywca, a koszt produkcji 1 kg tucznika to ok. 5,98 zł/kg (3 dekada września br.) w tzw. cyklu zamkniętym produkcji i na własnych zbożach paszowych. Koszt produkcji własnych zbóż paszowych przeznaczonych do produkcji tuczników z uwzględnieniem dopłat obszarowych, dopłaty do materiału siewnego i dopłatę do paliwa rolniczego. Ceny skupu żywca mają tendencję wzrostową – wzrost ok. 1 zł na kilogramie żywca za ostatnie 6 miesięcy.

Drugim (oprócz ceny zbytu) podstawowym czynnikiem mającym wpływ na opłacalność produkcji produktów rolnych, w tym tuczników, jest koszt produkcji, czyli jednostkowy koszt produkcji 1 kg żywca wieprzowego, a jest to element w opłacalności na który rolnik-producent ma wpływ, czyli prościej mówiąc, minimalizowanie kosztów, ale z zachowaniem reżimów technologicznych w żywieniu i zachowaniu wymogów higieny w hodowli zwierząt.

Reasumując, cena zbytu opłacalna, lub tzw. minimalna, to taka cena, która daje rolnikowi, (rodzinie rolnika) przychód ze sprzedaży, który pokryje koszty produkcji danego produktu i wystarczy na tzw. parytet dochodu rolnika, tj. na kwotę, która będzie równa np. średniemu wynagrodzeniu krajowemu (netto) wg danych GUS.

Uwzględniając powyższe, dojdziemy do wniosku, że na opłacalność produkcji, duży wpływ ma właśnie koszt produkcji, który ma przełożenie na wielkość produkcji, czyli też na wielkość gospodarstwa, oraz czas pracy w gospodarstwie, który trzeba również brać pod uwagę przy porównywaniu dochodu do średniego wynagrodzenia krajowego netto, a który wynosi 2184 godziny rocznie, wg normy UE, na jedną osobę.

Wykonując analizę opłacalności produkcji tuczników wyliczymy, że aktualna cena brutto zbytu tuczników tj. 6,10 zł/1 kg wagi żywej, jest ceną która nie daje rolnikowi (dwie osoby pracujące w gospodarstwie) parytet dochodu do dochodu poza rolnictwem, czyli średniego krajowego wynagrodzenia netto, wg GUS. Dla gospodarstwa w którym zachowany jest parytet (nakład) pracy dwóch osób, (rolnika i żony), a który jest osiągany w gospodarstwie wielkości trzykrotności średniego wojewódzkiego i które sprzedaje tuczniki w ilości ok. 390 szt. rocznie produkowane w cyklu zamkniętym tj. własne prosięta, własne zboża paszowe i zakupie dodatków paszowych, teoretyczna cena zbytu dla parytetu dochodu dla takiego gospodarstwa winna aktualnie wynosić 6,28 zł/1 kg wagi żywej.

Innym czynnikiem (oprócz kosztów produkcji) w którym należy upatrywać wzrostu opłacalności produkcji trzody chlewnej jest aktualnie bardzo niski stan pogłowia i tzw. cykl świński, wg którego (po zanalizowaniu lat ubiegłych) następuje wzrost cen skupu tuczników w okresie letnim. A w przypadku sprzyjającym, czyli sprawdzeniu się wielu czynników w tym samym okresie, można oczekiwać poprawę opłacalności tej produkcji poprzez dalszy wzrost cen skupu tuczników.

Jan Brożek