Plonowanie rzepaku ozimego jest ściśle uzależniona od jego zdrowotności. Planując uprawę rzepaku należy pamiętać o kilkuletniej przerwie w uprawie tej rośliny na tym samym polu, zakupie kwalifikowanego i właściwie zaprawionego materiału siewnego a także o doborze odmian odpornych na patogeny oraz zapewnieniu optymalnej obsady roślin na 1 m2.
Praktyka ostatnich lat wskazuje , że w sprzyjających warunkach pogodowych już w okresie jesieni mogą wystąpić na niektórych plantacjach rzepaku ozimego choroby grzybowe w dużym natężeniu. Należą do nich sucha zgorzel siewek, zgnilizna kapustnych, czerń krzyżowych, szara pleśń, mączniak rzekomy.
Choroby te stanowią duży problem , gdyż w każdym sezonie dochodzi do strat w plonach . Straty te mogą wynosić w zależności od warunków takich jak wilgotność, ciepła długa jesień nawet do 50% zbiorów . Jedną z pierwszych chorób jakie można spotkać na plantacjach rzepaku jest zgorzel siewek, choroba ta występuje placowo, objawia się więdnięciem i zamieraniem siewek rzepaku.
Bardzo groźne są również takie choroby jak : sucha zgnilizna kapustnych i czerń krzyżowych atakujących rzepak ozimy. Przyczyną suchej zgnilizny kapustnych jest grzyb, który może atakować rzepak w ciągu całego okresu wegetacji. Objawami tej choroby są charakterystyczne żółtawe lub jasno szare plamy na wszystkich częściach nadziemnych rośliny. Źródłem infekcji tego patogenu mogą być resztki pożniwne lub zakażony materiał siewny. Dobrym sposobem ograniczania zarodników tej choroby jest szybkie wykonanie uprawek pożniwnych po zbiorze rzepaku. Natomiast dla czerni krzyżowych pierwotnym źródłem infekcji jesiennych są porażone resztki roślin , samosiewy rzepaku ,grzyby występujące w glebie lub materiale siewnym. Żywicielami mogą być potencjalnie wszystkie rośliny z rodziny krzyżowych. Objawami pojawiającymi się na liścieniach są małe ( 0.5-1 mm) brązowe plamki a na liściach właściwych powstają czarne nekrozy – martwice bardzo często otoczone są żółtą obwódką . Zapobiegamy rozwojowi tego patogenu poprzez zabiegi agrotechniczne takie jak: siew rzepaku po sobie min co 4 lata, zwalczanie chwatów z rodziny krzyżowych , oraz zwrócenie uwagi na uprawę poplonów z rodziny krzyżowych a w razie potrzeby i stosowanie zalecanych fungicydów np. z grupy triazoli . Obecnie na rynku jest dostępnych kilka preparatów do stosowania jesienią w ochronie rzepaku przed chorobami . Co raz częściej można spotkać na rynku preparaty które zwalczają obie choroby opisane wcześniej oraz są jednocześnie regulatorami wzrostu .
CARYX 240 SL zalecana dawka przy stosowaniu jesiennym 1 L/ha w fazie 4-6 liści rzepaku
TOPREX 375 S.C. zalecana dawka 0,3 L/ha w fazie 4-6 liści rzepaku
Toledo 250 EW zalecana dawka 0,75 L /ha w fazie 4-8 liści rzepaku .
Wyżej wymienione środki wpływają na ograniczenie chorób grzybowych jak i na pokrój rośliny , pobudzenie systemu korzeniowego , wytwarzanie zwartej rozety liściowej ,hamują wzrost łodygi , co w efekcie poprawia zimotrwałość roślin .Uprawiając rzepak ozimy musimy zabiegać o dobry stan jego zdrowotności, tylko zdrowa i właściwie chroniona plantacja może zapewnić optymalny poziom plonowania.
Paweł Smuszkiewicz