Żyzność gleby – jest to zespół fizycznych, chemicznych i biologicznych właściwości gleby zapewniających roślinom odpowiednie warunki wzrostu i rozwoju. Żyzność jest cechą gleby zmienną tzn. że warunki panujące w danej chwili w środowisku mają wpływ na jej zwiększenie lub zmniejszenie, dzięki temu możemy wpływać powodując jej polepszenie. Udział zbóż w strukturze zasiewów ponad 75% ( taki jest obecnie) prowadzi do:

-zmniejszenia żyzności gleby

-zmęczenia gleby

-rozwoju chorób podstawy źdźbła

-degradacji materii organicznej w glebie

-wzrostu zachwaszczenia

Jednym ze sposobów na poprawienie żyzności gleby jest zmianowanie. Jest ono istotnie powiązane z dostarczeniem do gleby materii organicznej, bardzo ważne miejsce w płodozmianach zajmują rośliny motylkowe. Do roślin najlepiej nadających się do płodozmianów na glebach lekkich zaliczyć należy w pierwszej kolejności łubin żółty, który wpływa na strukturę gleby jak też dostarcza azot; poza nim są inne motylkowe, które znoszą niskie pH gleby od 5,1-5,5 jest to seradela. Łubin biały, wąskolistny, peluszka, groch i bobik wymagają pH w granicach 6,1-6,5 natomiast pH 6,6-7,0 wymagają lucerna, koniczyna. Powierzchnia uprawy roślin strączkowych sukcesywnie maleje w roku 2010 po raz pierwszy rolnicy mogli ubiegać się o specjalną dopłatę do uprawy roślin strączkowych i motylkowych drobnonasiennych uprawianych w plonie głównym. Zachętą do uprawy tej grupy roślin może być dopłata z tytułu zużytego do siewu materiału siewnego kategorii elitarny lub kwalifikowany. Rośliny motylkowe korzystnie leczą i użyźniają glebę ich wpływ powoduje:

-wzbogacenie gleby w substancje organiczną

-uruchomią składniki pokarmowe z głębszych warstw gleby

-drenują glebę i poprawiają stosunki wodno-powietrzne

-poprawiają bilans azotu

-poprawiają stan fitosanitarny gleby

-polepszają strukturę gleby

Mając na uwadze powyższe zalety roślin motylkowatych należy przyjąć, że ich udział w płodozmianie powinien wynosić 20-25 % w plonie głównym i 15-30 % w międzyplonach.

Rośliny strączkowe to źródło białka, które może mieć coraz większe znaczenie dla gospodarki paszowej, gdyż faktem jest , że pojawia się dla nich lepsza koniunktura.

Szczególnie obiecujące wydają się też prace nad otoczkowaniem nasion roślin strączkowych i jesienny ich wysiew. Odmiany ozime wydają znacznie lepszy plon. Nasiona roślin strączkowych powlekane są specjalną otoczką woskową, która w okresie zimowym zabezpiecza nasiona w glebie przed przedwczesnym pęcznieniem i działaniem niskiej temperatury a do osłonki wprowadza się mikrokapsułki z żywic, które w odpowiednich warunkach termicznych otwierają się i umożliwiają wodzie glebowej dostanie się do nasiona i wywołanie procesu kiełkowania. Dzięki temu rozwój generatywny roślin jest lepszy niż wegetatywny, a potencjał rośliny jest ukierunkowany na produkcje nasion, co poprawia wierność plonowania. Naukowcy z Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego z Bydgoszczy twierdzą że koszt otoczkowanego materiału siewnego wzrośnie o 10-15 %, ale plony będą znacznie wyższe. Łubin to polska szansa.

Literatura:1/Rośliny Strączkowe „Agro Serwis" III 2010

2/Rośliny Strączkowe „Agro Serwis „II 2007

Opracowała: Anna Malinowska

ZD Pleszew