Program działań  ma  na celu ograniczenie odpływu azotu ze źródeł rolniczych  oraz poprawę  stanu wód i przywracanie określonych przepisami prawa standardów ich jakości. Określa  on  kierunki i zakres działań oraz konieczne środki zaradcze, umożliwiające zmniejszenie zanieczyszczenia wód spowodowanego przez azotany pochodzące z działalności rolniczej.

Obowiązki  osób prowadzących działalność na OSN  w zakresie poprawy praktyki rolniczej poprzez :

1. Przestrzeganie okresów stosowania nawozów

-Nawozy stosuje się w okresach i w warunkach, gdy zawarte w nich składniki mineralne (szczególnie związki azotu) nie są narażone na wymywanie do wód gruntowych lub zmywanie do wód powierzchniowych powodując ich zanieczyszczenie

- Nawozy naturalne i organiczne stosuje się na GO w terminie od 1 marca do 15 listopada

-  Nawozy naturalne płynne na łąkach i pastwiskach stosuje się w terminie od 1.03 do 15.08

-Nawozy naturalne stałe stosuje się:
na łąkach  trwałych od 1.03 do 30.11
na pastwiskach trwałych od 1.03 do 15.04 i od 15.10 do 30.11

- nawożenia nie stosuje się przez cały  rok na glebach nieuprawianych ,w tym  na ugorach.

- Nawozy azotowe mineralne stosuje się:
Na gruntach ornych i w uprawach wieloletnich   od 1.03 do 15.11  zakaz nie dotyczy producentów buraków i kukurydzy , którzy zawarli kontrakt na ich dostawę po dniu 15 listopada. Dla tych rolników jesienny termin graniczny stosowania nawozów azotowych  mineralnych oblicza się dodając 14 dni do terminu dostawy produktów jednak nie później niż po zakończeniu okresu wegetacyjnego w danym regionie.
Na łąkach i pastwiskach od 1.03. do 15.08

1. Właściwe magazynowanie nawozów naturalnych, pasz soczystych oraz postępowanie z odciekami :

-Należy zapewnić pojemność zbiorników do przechowywania gnojówki i gnojowicy, przez okres, w którym rolnicze ich wykorzystanie nie jest możliwe, odpowiadający co najmniej 6-miesięcznej produkcji tych nawozów ,płynne nawozy naturalne należy przechowywać w taki sposób aby wycieki nie przedostawały się do gruntu i wód

-Obornik należy przechowywać w sposób zabezpieczający przed przenikaniem odcieków do wód lub do gruntu lub,
w przypadku utrzymywania zwierząt na głębokiej ściółce,
w budynku inwentarskim o nieprzepuszczalnym podłożu

- Należy zapewnić możliwość gromadzenia i przechowywania  obornika  przez okres, kiedy nie jest on rolniczo wykorzystywany, jednak nie krócej niż przez 6 miesięcy .

- W okresie od 1.03 do 31.10, jednak nie dłużej niż przez 12 tygodni, dopuszcza się złożenie obornika na pryzmie bezpośrednio na gruncie. Pryzmy lokalizuje się poza  zagłębieniami terenu, w odległości większej niż 20 m od linii brzegu wód powierzchniowych i na terenach o spadku do 3%. W przypadku potrzeby ponownego złożenia obornika na pryzmie w kolejnym sezonie wegetacyjnym, pryzmy lokalizuje się w innym miejscu. Lokalizację pryzmy oraz datę złożenia obornika w danym roku na danej działce rolnik zaznacza na mapie lub szkicu działki, które przechowuje przez okres obowiązywania programu i rok po jego zakończeniu.

- Jeśli w gospodarstwie znajduje się nadmierna ilość nawozów naturalnych w stosunku do rzeczywistej pojemności ich przechowywania, należy udokumentować, że nawozy usuwane są w sposób nieszkodliwy dla środowiska np. umowy zbytu

- Pasze soczyste przechowuje się na zabezpieczonym przed wyciekami gruncie, w silosach, na płytach lub na podkładzie  z foli i sieczki oraz pod przykryciem foliowym.

-  Kiszonki składuje się w odległości większej niż 20m od linii brzegu wód powierzchniowych oraz źródeł i ujęć wody.

1. Przestrzeganie zasad nawożenia pól na terenie o dużym nachyleniu oraz w pobliżu cieków

- W przypadku działek o nachyleniu powyżej 10% zabiegi uprawowe należy wykonywać w kierunku poprzecznym do nachylenia stoku, o ile pozwala na to usytuowanie i powierzchnia działki

- Orkę należy wykonywać pługiem obracalnym lub uchylnym, odkładając skiby w górę stoku

1. Ograniczenie stosowania nawozów na glebach podmokłych, zalanych, zamarzniętych, pokrytych śniegiem

- Brak możliwości stosowania nawozów oraz rolniczego wykorzystania ścieków na glebach zamarzniętych powierzchniowo

1. Stosowanie nawozów w pobliżu cieków

- Nawozy stosuje się na gruntach rolnych ( z wyłączeniem gnojowicy) 5 m od :

rowów z wyłączeniem tych  o szer. do 5 m – liczonej na wysokości od górnej krawędzi  brzegu rowu, jezior i zbiorników wodnych do 50 ha , cieków wodnych i kanałów

- Gnojowicę stosuje się na gruntach rolnych 10 m od : jezior i zbiorników wodnych do 50 ha,

rowów z wyłączeniem tych  o szer. do  5 m – liczonej na wysokości od górnej krawędzi brzegu rowu, cieków wodnych i kanałów

- Nawozy stosuje się na gruntach rolnych 20 m od : jezior i zbiorników wodnych

powyżej 50 h, stref ochronnych ujęć wodnych, od obszarów morskiego pasa nadbrzeżnego

-mycia rozsiewaczy nawozów i opryskiwaczy oraz rozlewania wody z ich mycia w             odległości większej niż 20 m od brzegu zbiorników i cieków wodnych

- wodopoje lokalizuje się poza  zbiornikami i ciekami wodnymi

6. Dawki i sposoby nawożenia

- Należy prowadzić dokumentację wszystkich zabiegów agrotechnicznych a w szczególności związanych z nawożeniem (termin ,rodzaj, dawka zastosowana pod daną uprawę). Dokumentacje należy przechowywać przez cały okres trwania programu i rok po jego zakończeniu.

-Do opracowania planu nawożenia zobowiązani są rolnicy prowadzący działalność rolniczą na OSN, którzy posiadają gospodarstwa o powierzchni ponad 100 ha użytków rolnych na OSN. W tych gospodarstwach nie można stosować dawek większych niż wynikające z planu nawożenia.  Plan nawożenia należy przechowywać przez cały okres trwania programu i rok po jego zakończeniu.

-Prowadzący działalność rolniczą na OSN gospodarujący na powierzchni do 100 ha użytków rolnych  na OSN  stosują dawka  nieprzekraczające maksymalnych dawek nawożenia azotem dla upraw w plonie o których mowa w
w załączniku nr 5 do programu.

-Przy ustalaniu dawek na pastwiskach uwzględnia się ilość składników pozostawionych przez zwierzęta

-Przy ustalaniu dawek dla roślin uprawianych po przedplonach motylkowych uwzględnia się ilość azotu w resztach pożniwnych

-Obsadę zwierząt dostosowuje się do możliwości wykorzystania nawozów naturalnych we własnym gospodarstwie tak aby nie przekraczać dopuszczalnej rocznej dawki 170 kg azotu w czystym składniku na 1 ha użytków rolnych  lub zabezpiecza  się zbyt nadwyżki nawozów.

opracowanie   Anna Nosek

ZD Gostyń