Koniunktura w rolnictwie Wielkopolski – październik 2012 r.
(na podstawie ankietowania gospodarstw rolnych)
Dział Ekonomiki, Wielkopolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Poznaniu prowadzi od kilku lat badanie sytuacji ekonomicznej i społecznej gospodarstw rolnych w Wielkopolsce na bazie ankiet badania koniunktury w rolnictwie prowadzonej przez Instytut Rozwoju Gospodarczego SGH w Warszawie.
Ankietowania dokonują gminni specjaliści doradztwa rolnego wśród rolników z terenu obsługiwanej gminy, a następnie zestawiana jest ankieta dla województwa. Odpowiedzi ilościowe w ankiecie zbiorczej są prezentowane w procentach, co jest czytelniejsze. Poza tym na str. 2 zamieszczone są wykresy, które obrazują graficznie odpowiedzi rolników.
Główne pytania ankiety to:
1. sytuacja finansowa gospodarstw rolnych,
2. zakupy bieżące,
3. inwestycje,
4. kredyty,
5. ocena perspektyw gospodarowania,
6. dane o wykształceniu i wieku kierowniku gospodarstwa.
W październiku br. ankietowano 255 gospodarstw rolnych, gospodarujących na 8.738,45 ha gruntów rolnych. Na podstawie ankiet można wywnioskować że:
Ad.1. przychody pieniężne 34 % rolników wykazuje jako takie same do poprzedniego ankietowania, a 26 % jako większe i jednocześnie 33 % przewiduje że za kwartał też będą takie same, a tylko 19 % że większe. Zbliżone relacje występują w oszczędnościach i zadłużeniach gospodarstw.
Ad.2. w zakupach nawozów mineralnych, 54 % kupiło tyle samo i 8 % więcej, pasz 49 % tyle samo i 13 % więcej, środków ochrony roślin 55 % tyle samo i 8 % więcej. Zakupy nawozów mineralnych i pasz są zbliżone do poprzednich tj. jesienią ubr., a zakupy środków ochrony roślin są większe o ok. 6 %.
Ad.3. inwestycje, to 30 % kupiło lub planuje kupić maszyny i urządzenia rolnicze i tylko 13 % w zakresie inwestycji budowlanych. Poziom tych inwestycji jest większy o 4 % w zakupie maszyn i urządzeń rolniczych.
Ad.4. w zakresie kredytów 57 % ankietowanych wzięło lub planuje kredyty preferencyjne, a 16 % kredyty rynkowe. W kredytach preferencyjnych jest wzrost o 19 %, głównie w planowaniu tych kredytów.
Ad.5. w ocenie perspektyw gospodarowania, na którą jako dobrą było 18 % odpowiedzi, a jako złą 10 % odpowiedzi i aż 72 % odpowiedzi to obawa w przyszłość gospodarowania, na co głównie ma wpływ bieżąca sytuacja opłacalności produkcji rolniczej.
Ad.6. dotyczy informacji, że 41 % rolników ma 31-45 lat, a 48 % 46-60 lat, pozostałe 11 % to wiek do 30 i powyżej 60 lat, co świadczy o dość późnym wieku pracy młodych rolników na tzw. własny rachunek, a z drugiej strony wczesne kończenie pracy zawodowej z przyczyn zdrowotnych, ciężkiej pracy rolnika. Wykształcenie rolników to w 58 % średnie lub pomaturalne zawodowe, a w 10 % wyższe. Odpowiedzi te obrazują aktualny w tym zakresie status rolników.
W bieżącej koniunkturze zostały również ocenione skutki dla gospodarstw tegorocznych anomalii pogodowych, które jako nieodczuwalne ocenia 3 %, nieznaczne 29 %, odczuwalne aż 47% i aż 21% rolników jako dotkliwe, co pośrednio też wpływa na sytuację ekonomiczną gospodarstw i nastroje rolników.
Prezentowane w ankiecie zbiorczej tabele i wykresy zawierają procentowe odpowiedzi na wszystkie pytania ankiety i łącznie obrazują tzw. koniunkturę w rolnictwie Wielkopolski w październiku br., jak też oddają nastroje ludności rolniczej. Z odpowiedzi tych wynika, że aktualna sytuacja ekonomiczna i nastroje społeczne w rolnictwie i na wsi są na niskim poziomie, a widać to szczególnie po odpowiedziach o sytuacji finansowej z jednej strony i perspektywie gospodarowania, które jako dobre ocenia tylko 18 % rolników, a z obawą i strachem w przyszłość patrzy aż 82 % rolników, na co również w pewnym stopniu miały wpływ anomalie pogodowe.
Ankietowanie gospodarstw rolnych jako „pewien” obraz rolnictwa i wsi, będzie kontynuowane przez WODR w Poznaniu, Dział Ekonomiki.
Jan Brożek
Gł. specjalista ds. ekonomiki, Dział Ekonomiki