We wtorek 12 marca 2019 r. w Hotelu „Kristoff” w Łaszkowie, gmina Blizanów, powiat kaliski, odbyła się konferencja przeznaczona dla producentów warzyw gruntowych pt. „Nowoczesne rozwiązania w produkcji ogrodniczej”. Konferencja, w której uczestniczyło ponad 140 osób, składała się z trzech bloków tematycznych.

Pierwszy blok obejmował aktualne informacje i uregulowania prawne, ważne dla producentów warzyw gruntowych. Omówili je przedstawiciele instytucji obsługujących rolnictwo.

Małgorzata Pietraszko-Banasiak, z-ca kierownika Biura Powiatowego w Kaliszu ARiMR omówiła m.in. zagadnienia związane ze składaniem oświadczeń przez rolników, którzy mają gospodarstwa o powierzchni poniżej 10 ha gruntów ornych, a chcą ubiegać się w 2019 roku o te same płatności co we wniosku o przyznanie płatności w roku 2018. Wskazała na zmiany w zakresie delimitacji stref ONW.

Adrian Ratajczyk z Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa OT w Poznaniu przedstawił promocję polskiej żywności w ramach kampanii „Polska Smakuje”, która jest odpowiedzią na konieczność zbudowania silnej i rozpoznawalnej marki polskiej żywności pod jednym wspólnym hasłem. Producent owoców i warzyw zainteresowany przystąpieniem do kampanii może bezpłatnie uczestniczyć w targach organizowanych przez KOWR na terenie całego kraju. W tym celu musi zarejestrować się na portalu polskasmakuje.pl.

Iwona Remiszewska z Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Roślin i Nasiennictwa w Poznaniu, Delegatury w Kaliszu, przypomniała o obowiązku wpisu do rejestru prowadzonego prze WIORIN przedsiębiorców, producentów sadzeniaka ziemniaka oraz producentów ziemniaków jadalnych i przemysłowych, którzy sprzedają ziemniaki do hurtowni czy też na giełdy. Do rejestru winny być również wpisane podmioty zajmujące się obrotem, tj. dystrybutorzy ziemniaków. Zwolnieni z obowiązku wpisu do rejestru są producenci, którzy produkują ziemniaki przeznaczone w całości na własne potrzeby. Przedstawiła także zasady przemieszczania ziemniaków do krajów UE i krajów trzecich. Wspomniała o karach za naruszenie przepisów dotyczących produkcji i obrotu ziemniakami. Zwróciła uwagę, że od 14 grudnia 2019 roku wejdzie w życie nowy reżim fitosanitarny, który będzie polegał na rozszerzeniu zakresu rejestracji i paszportowania oraz ujednoliceniu działań w ramach państw członkowskich UE, a także połączeniu kwestii fitosanitarnych z jakościowymi. Omówiła, co będzie obejmował zwiększony zakres paszportowania i zwiększony zakres rejestracji oraz kto jest zwolniony z obowiązku rejestracji. Wyjaśniła pojęcia podmiotu profesjonalnego i użytkownika ostatecznego.

Państwową Inspekcję Sanitarną reprezentowały Anna Napierała – p.o. dyrektora Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Kaliszu i Wioletta Sionkowska-Andrzejewska – kierownik Sekcji Higieny Żywności, Żywienia i Przedmiotów Użytku. Wśród kilku omówionych zagadnień szczególną uwagę zwrócono na zagadnienia rolniczego handlu detalicznego (RHD), w tym rejestracji RHD, warunki prowadzenia, wymagania RHD, a także oznakowanie żywności. Podano aktualnie obowiązujące przepisy prawne, m.in. rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 z dnia 25 października 2011 roku w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności oraz rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 23 grudnia 2014 r. w sprawie znakowania poszczególnych rodzajów środków spożywczych.

Stanisław Zabarski – organizator konferencji, koordynator PZDR nr 7 w powiecie kaliskim Wielkopolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Poznaniu, zachęcał producentów warzyw gruntowych do korzystania z Elektronicznej Platformy Świadczenia Usług (EPSU), którą utworzył WODR. Wyjaśnił, jakie korzyści mogą uzyskać producenci, którzy zalogują się do Elektronicznej Platformy Świadczenia Usług, tj. z jakich usług mogą korzystać – otrzymywanie newslettera, uzyskiwanie porad, dostęp do danych z sieci stacji agrometeorologicznych, korzystanie z Systemu Wspomagania Decyzji w ochronie roślin opracowywanego we współpracy z Instytutem Ochrony Roślin – PIB w Poznaniu. Omówił również najważniejsze zagadnienia zawarte w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 5 czerwca 2018 r. w sprawie „Programu działań mających na celu zmniejszenie zanieczyszczenia wód azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych oraz zapobieganie dalszemu zanieczyszczeniu”, opublikowanym 12 lipca 2018 r. w Dzienniku Ustaw RP pod poz. 1339. Przedstawił kryteria obligujące rolników do prowadzenia ewidencji zabiegów agrotechnicznych związanych z nawożeniem azotem oraz od 1 stycznia 2019 r. planów nawożenia azotem, a także przestrzegania maksymalnych dawek azotu. Podał wzory prowadzenia ewidencji. Zwrócił również uwagę na konieczność sporządzania umów związanych z zakupem nawozów naturalnych, które trzeba przechowywać przez co najmniej 3 lata. Omówił również wzór takiej umowy.

Drugi blok tematyczny poświęcony był nowym rozwiązaniom w produkcji ogrodniczej.

Maciej Wita, regionalny doradca agronomiczny firmy BASF, zaprezentował Dagonis – nowy fungicyd do ochrony warzyw. Jest to mieszanina dwóch substancji aktywnych: Xemium (fluksapyroksad) – nowej substancji dotychczas niezarejestrowanej w ochronie warzyw, która występuje tu łącznie z difenokonazolem. Dagonis ma bardzo szeroką etykietę rejestracyjną, która obejmuje ponad 30 gatunków warzyw gruntowych i pod osłonami. Głównymi chorobami zwalczanymi przez ten fungicyd są: mączniak prawdziwy, Alternaria, Mycosphaerella oraz zgnilizna twardzikowa. Fungicyd Dagonis zawiera łatwą w użyciu formulację płynną SC. Jest on fungicydem innowacyjnym. Połączenie Xemium i difenokonazolu w oryginalnej formulacji stężonej zawiesiny (SC) pozwala na zachowanie wysokiej skuteczności produktu przy zminimalizowanej wartości pozostałości substancji czynnych w finalnym produkcie. Maciej Wita przekazał również wiele cennych uwag dotyczących ochrony warzyw gruntowych.

Przedstawiciele firm nasiennych: Bejo Zaden Poland, Hazera Poland i HM.CLAUSE Polska omówili najlepsze odmiany poszczególnych gatunków warzyw gruntowych. Zwracali uwagę na przydatność poszczególnych odmian do różnych celów, np. na wczesny zbiór, do uprawy w poplonie, do przetwórstwa czy ze wskazaniem do przechowalnictwa. Prezentowali cechy różnych odmian, np. na tolerancję w stosunku do chorób takich jak kiła oraz udzielali wskazówek na tematy agrotechniczne.

Włodzimierz Prus z firmy ADOB omówił racjonalne nawożenie warzyw, w tym znaczącą rolę mikroelementów. Scharakteryzował serię nawozów krystalicznych ProFit, które zawierają makroskładniki. Do uzupełniania niedoborów pojedynczych mikroskładników zalecał nawozy w formie schelatowanej, które charakteryzują się największą efektywnością działania. Podkreślił, że ważnym zagadnieniem jest jakość wody używanej do zabiegów ochrony roślin i do nawożenia dolistnego. Prelegent wskazał również, jak ważną rolę we właściwym odżywianiu roślin odgrywa odczyn gleby. Omówił zakresy pH, w których dobrze przyswajalne są makro- i mikroskładniki, a także interakcje pomiędzy poszczególnymi pierwiastkami.

Aneta Okoń z firmy „Rozsadnik” Marek Wąsiewicz, która ma siedzibę w Bogucicach w powiecie kaliskim, zapoznała zebranych z nowoczesną produkcją rozsad warzyw gruntowych i pod osłony (w tym szczepionych). Firma dysponuje najnowszymi, precyzyjnymi siewnikami do tac wielokomorowych, zwracając szczególną uwagę na zachowanie zasad higieny. „Rozsadnik” obsługuje dużych plantatorów, jak i indywidualnych odbiorców składających małe zamówienia na własne potrzeby. Firma została wyróżniona w roku 2018 i 2019 nagrodą HIT Regionu.

Trzeci blok tematyczny to wykład ekspercki „Bezpieczna produkcja żywności. Pozostałości środków ochrony roślin w warzywach” dra Artura Miszczaka z Instytutu Ogrodnictwa w Skierniewicach.

Prelegent omówił zagadnienia związane z liczbą substancji aktywnych środków ochrony roślin zarejestrowanych w UE i Polsce zgodnie z Rozporządzeniem (WE) 396/2005 z 12.02.2019 r. z podziałem wg kryteriów dopuszczenia ich do stosowania. Zgodnie z rejestrem MRiRW według danych na 09.11.2018 r. w Polsce zarejestrowanych było 2210 środków ochrony roślin, w tym 790 fungicydów, 904 środków chwastobójczych, 355 insektycydów, akarycydów i rodentycydów oraz 160 regulatorów wzrostu, repelentów i atraktantów.

Przedstawił także podstawy prawne interpretacji wyników badań oraz zakres badań w „badaniach monitoringowych”. Przekazał informacje o pochodzeniu prób warzyw, które badano, i otrzymanych wynikach. Na przykład w badaniach brokułów – na 33 próby w 4 stwierdzono przekroczenia pozostałości po ś.o.r.; w kapuście pekińskiej – na 89 prób przekroczenia zanotowano w 15, a najwięcej przekroczeń dotyczyło chloropiryfosu; w badaniach marchwi na 66 prób przekroczenie pozostałości po ś.o.r. zanotowano tylko w jednym przypadku. Prelegent jako wnioski podał, że:

• w uprawach warzyw jest duża wykrywalność pozostałości środków, które nie mają rejestracji dla danej uprawy;
• nieprawidłowe (niezgodne z etykietą) zastosowania środków są źródłem przekroczeń najwyższych dopuszczalnych poziomów (NDP);
• stosując racjonalny i zrównoważony program ochrony, oparty nie tylko o środki chemiczne, można wyprodukować warzywa o małej liczbie pozostałości, a w sprzyjających warunkach bez wykrywalnych pozostałości.

Wspomniał również o wycofaniu środków z użycia, np. fungicydy zawierające iprodion zostaną wycofane po 5 czerwca 2018 r., herbicydy zawierające linuron – po 3 czerwca 2018 r., wkrótce zostaną również wycofane fungicydy zawierające tiuram (zaprawy nasienne – po 31 stycznia 2020 r.) oraz fungicydy zwierające propikonazol (po 19 marca 2020 r.).

Dr Artur Miszczak zachęcił do korzystania z wyszukiwarki środków ochrony roślin znajdującej się na stronie internetowej Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Na zakończenie konferencji odbyło się losowanie upominków dla producentów, które ufundowały firmy biorące udział w konferencji.

W holu Hotelu „Kristoff” uczestnicy konferencji mieli okazję obejrzeć nowe odmiany warzyw, a także przykłady rozsad kilku gatunków w różnych tacach wielokomorowych. Swoje stoisko miał również Santander Bank Polska (daw. BZ WBK), gdzie zainteresowani mogli zapoznać się z szeroką ofertą kredytową oraz leasingową banku, głównie na maszyny z „finansowaniem fabrycznym”. W ofercie banku jest również pożyczka leasingowa na zakup gruntów rolnych z okresem spłaty do 30 lat.