Takie pytanie zadawało sobie liczne grono osób – przedstawicieli myśliwych, leśników, samorządowców, które spotkało się na terenie Nadleśnictwa Gniezno (wiata edukacyjna „Gajówka”) w dniu 23 września 2016 roku. W tym właśnie dniu, wszystkie koła łowieckie z terenu powiatu gnieźnieńskiego otrzymały - dzięki życzliwości i zrozumieniu problemu przez Starostwo Powiatowe w Gnieźnie - około 300 sztuk kuropatw wyhodowanych w wolierach. W tym samym dniu, wszystkie ptaki w grupach po 5-10 par w wytypowanych do zasiedleń rejonach, zostały wypuszczone na wolność. Pomimo, że powiat gnieźnieński – w opinii wielu praktyków – dobrze rokuje jako teren, na którym próba odbudowania populacji kuropatw jest jeszcze możliwa do osiągniecia, to jak zawsze w takich działaniach - których skutki trudne są do przewidzenia - pojawiają się pytania,  czy ptaki wyhodowane w wolierach poradzą sobie w warunkach naturalnych, które obecnie dla zwierzyny drobnej do łatwych nie należą. Na taki stan złożyło się wiele czynników, do których jako najważniejsze można z pewnością zaliczyć:

- zmieniający się krajobraz rolniczy, głównie w zakresie pogarszających się warunków środowiskowych bytowania kuropatw, poprzez wprowadzanie upraw wielkoobszarowych, np. kukurydzy, likwidację miedź i zarośli śródpolnych stanowiących naturalne ostoje tych ptaków,

- wzrost stanów liczebnych drapieżników, w tym w szczególności lisa, jenota, norki amerykańskiej, kruka i jastrzębia gołębiarza,

- brak wystarczających – jak się okazało – działań ze strony człowieka, mogących skutecznie poprawić sytuację w tym zakresie; należy podkreślić, że działania te, mogą być skuteczne tylko wtedy, gdy będą obejmować większy obszar, np. powiatu i będą kontynuowane przez dłuższy okres czasu, tj. co najmniej kilka lat. Spadek liczebności populacji kuropatwy w Polsce, w tym na terenie powiatu gnieźnieńskiego, notowany od końca lat 80-tych ubiegłego stulecia, wskutek ww. przyczyn, wymusił pilną potrzebę podjęcia działań, które zaowocowały wypuszczeniem w dniu 23 września ub.r. około 300 sztuk tych ptaków na teren powiatu. Trzeba oczywiście sobie powiedzieć, że reintrodukcja (wsiedlenie) kuropatw jest bardzo ważnym, ale nie jedynym zabiegiem, który decyduje o szansach skutecznej odbudowy populacji kuropatwy. Innymi, równie ważnymi działaniami zmierzającymi do zwiększenia liczebności tych ptaków są: poprawa warunków środowiskowych poprzez zapewnienie maksymalnej dostępności do pokarmu i skutecznych schronień przez cały rok, zwiększanie liczby miejsc bezpiecznego gniazdowania wskutek pozostawiania nieużytków porośniętych roślinami nieuprawnymi (rowy, pobocza dróg gruntowych, pasy roślinności krzewiastej). Miejsca takie, w sytuacji intensywnego rolnictwa, stanowią dla młodych kuropatw często jedyne źródło pożywienia „zwierzęcego” (do 7 dnia życia młode kuropatwy odżywiają się prawie wyłącznie owadami). Inne ważne działania - szczególnie w okresie zimy – to zakładanie poletek „żerowo-osłonowych”, dokarmianie ptaków (zakładanie budek,  zadaszeń). Mówiąc o zabiegach zmierzających do zwiększenia liczebności populacji kuropatwy nie sposób,  nie wspomnieć o ograniczaniu liczebności niektórych drapieżników (lis, jenot, norka amerykańska) oraz odławianiu kuropatw w okresie zalegania pokrywy śnieżnej, a następnie przetrzymywanie ich w bezpiecznych miejscach przez okres zimy i ponowne zasiedlanie ptakami terenu po ustąpieniu niekorzystnych warunków pogodowych. I wreszcie na terenach, gdzie kuropatwa występuje nielicznie, dobrym sposobem – jak się okazało na terenie powiatu gnieźnieńskiego – jest zasiedlanie kuropatwami hodowlanymi. Generalnie liczba jednorazowo wsiedlanych ptaków nie powinna być mniejsza niż 200 sztuk. I tak właśnie stało się na terenie powiatu gnieźnieńskiego w dniu 23 września 2016 roku. Akcja odbiła się szerokim echem na terenie całego województwa wielkopolskiego, ale co najważniejsze, zakończyła się dużym sukcesem na drodze zatrzymania regresu populacji kuropatwy. Potwierdzają to myśliwi oraz mieszkańcy powiatu, którzy zauważają zwiększoną obecność (aktywność) ptaków na podstawie obserwacji przemieszczających się kuropatw i ich charakterystycznych głosów. Jest to dobry prognostyk potwierdzający opinię wielu praktyków, że powiat gnieźnieński dobrze rokuje jako teren, na którym odbudowanie populacji kuropatw jest możliwe do osiągnięcia. Duża w tym zasługa myśliwych, leśników i samorządowców, gdyż tylko poprzez wspólne, dobrze zorganizowane działania można czynnie włączyć się w ochronę zagrożonych gatunków, jakim w chwili obecnej pozostaje wciąż kuropatwa. To także budowanie pozytywnego wizerunku myśliwych, bowiem trzeba podkreślić fakt, że kuropatwa w Polsce pomimo, że jest na liście gatunków łownych, to wszystkie koła łowieckie na terenie powiatu gnieźnieńskiego – już od wielu lat – całkowicie zrezygnowały z polowań na te piękne, a już tak nieliczne ptaki. Ważne, poza bezpośrednią reintrodukcją kuropatwy, są działania – co podkreślano wcześniej – w kierunku poprawy warunków bytowania oraz innych działań ochronnych uwzględniających specyfikę każdego obwodu łowieckiego, tj. monitoring, redukcja drapieżników, przygotowanie terenu, aklimatyzacja kuropatw.

We wrześniu tego roku mija okrągły rok licząc od dnia 23.09.2016, w którym Starostwo Powiatowe zakupiło, a myśliwi wypuścili prawie 300 sztuk kuropatw na teren powiatu gnieźnieńskiego. Kuropatwy - na podstawie obiektywnych obserwacji – wsiedlone w tym dniu mają się dobrze i wszystko wskazuje na to, że podejmowane działania doprowadzą do zatrzymania niekorzystnego trendu, tj. regresu populacji kuropatwy. Akcja reintrodukcji nie może być jednak działaniem jednorazowym, a pełnym sukcesem mogą zakończyć się wyłącznie zaplanowane i realizowane z dużą determinacją wspólne działania wielu osób / instytucji na możliwie dużym obszarze. Wiedząc o tym fakcie – już teraz realizowany jest kolejny projekt dotyczący reintrodukcji  kuropatw na terenie powiatu gnieźnieńskiego dzięki zrozumieniu, poparciu i pomocy finansowej  udzielonej przez Zarząd Powiatu i Wydział Ochrony Środowiska Starostwa Powiatowego w Gnieźnie – za który w imieniu własnym i wszystkich tych, którym odbudowa populacji tych wciąż nielicznych, jakże pięknych i tak charakterystycznych dla naszej przyrody ptaków jest bliska sercu. Akcja trwa (o szczegółach kolejnych wsiedleń i ich rezultatach będziemy informować czytelników Poradnika Gospodarskiego).