Dział Ekonomiki, Wielkopolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Poznaniu prowadzi badanie sytuacji ekonomicznej i społecznej gospodarstw rolnych w Wielkopolsce na bazie ankiet gospodarstw rolnych, badania koniunktury w rolnictwie prowadzonej przez Instytut Rozwoju Gospodarczego SGH w Warszawie.
Ankietowania dokonują gminni specjaliści doradztwa rolnego wśród rolników z terenu obsługiwanej gminy, a następnie zestawiana jest ankieta dla województwa. Odpowiedzi ilościowe w ankiecie zbiorczej są prezentowane w procentach, co jest czytelniejsze. Poza tym na str. 2 zamieszczone są wykresy, które obrazują graficznie odpowiedzi rolników, a na str. 3 są wykresy prezentujące graficznie koniunkturę z lipca 2010, 2011, 2012 i 2013 r.
Główne pytania ankiety to:
- sytuacja finansowa gospodarstw rolnych,
- zakupy bieżące,
- inwestycje,
- kredyty,
- ocena perspektyw gospodarowania,
- dane o wykształceniu i wieku kierowniku gospodarstwa.
W lipcu br. ankietowano 271 gospodarstw rolnych, gospodarujących na 7.655,27 ha gruntów rolnych. Na podstawie ankiet można wywnioskować:
Ad.1. przychody pieniężne 45 % rolników wykazuje jako takie same do poprzedniego ankietowania, a 20 % jako większe (razem 65 %) i jednocześnie 44 % przewiduje, że za kwartał też będą takie same, a 28 % że większe (razem 72 %). Proporcjonalnie zbliżone relacje występują w oszczędnościach i zadłużeniach gospodarstw.
Ad.2. w zakupach nawozów mineralnych, 61 % kupiło tyle samo i 9 % więcej, pasz 50 % tyle samo i aż 15 % więcej, środków ochrony roślin 53 % tyle samo i aż 20 % więcej. Zakupy pasz i zakupy środków ochrony roślin są większe do zakupów z poprzedniej koniunktury.
Ad.3. inwestycje, to 34 % kupiło lub planuje kupić maszyny i urządzenia rolnicze i 19 % w zakresie inwestycji budowlanych. Poziom tych inwestycji jest taki sam w zakupie maszyn i urządzeń rolniczych, a większy niż poprzednio w inwestycjach budowlanych.
Ad.4. w zakresie kredytów 39 % ankietowanych wzięło lub planuje kredyty preferencyjne, a 17 % kredyty rynkowe. W kredytach preferencyjnych jest sytuacja bez zmian w planowaniu tych kredytów.
Ad.5. w ocenie perspektyw gospodarowania, na którą jako dobrą było 19 % odpowiedzi, a jako złą 9 % odpowiedzi i aż 72 % odpowiedzi to obawa w przyszłość gospodarowania, na co głównie ma wpływ niska bieżąca sytuacja opłacalności produkcji rolniczej.
Ad.6. dotyczy informacji, że 44 % rolników ma 31-45 lat, i aż 46 % 46-60 lat, pozostałe 10 % to wiek do 30 i powyżej 60 lat, co świadczy o dość późnym wieku pracy młodych rolników na tzw. własny rachunek, a z drugiej strony wczesne kończenie pracy zawodowej z przyczyn zdrowotnych i ciężkiej pracy rolnika. Wykształcenie rolników to w 58 % średnie lub pomaturalne zawodowe, a w 11 % wyższe. Odpowiedzi te obrazują aktualny w tym zakresie status rolników.
Prezentowane w ankiecie zbiorczej tabele i wykresy zawierają procentowe odpowiedzi na wszystkie pytania ankiety i łącznie obrazują tzw. koniunkturę w rolnictwie Wielkopolski w lipcu br., jak też oddają nastroje ludności rolniczej. Z odpowiedzi tych wynika, że aktualna sytuacja ekonomiczna i nastroje społeczne w rolnictwie i na wsi są na średnim poziomie, a widać to szczególnie po odpowiedziach o sytuacji finansowej z jednej strony i perspektywie gospodarowania, które jako dobre ocenia tylko 19 % rolników, a z obawą i strachem w przyszłość patrzy aż 81 % rolników, jak też jakie znaczenie dla gospodarstw mają dopłaty, na co również w dużym stopniu ma wpływ niska opłacalność produkcji i sytuacja rynkowa w rolnictwie.
Ankietowanie gospodarstw rolnych jako „pewien” obraz rolnictwa i wsi, będzie kontynuowane przez WODR w Poznaniu, Dział Ekonomiki.
Jan Brożek
Gł. specjalista ds. ekonomiki, Dział Ekonomiki